| ردیف | سایز الکتروموتور | قطر شفت (میلی‌متر) |
|---|---|---|
| 1 | 56 | 9 |
| 2 | 63 | 11 |
| 3 | 71 | 14 |
| 4 | 80 | 19 |
| 5 | 90S | 24 |
| 6 | 90L | 24 |
| 7 | 100L | 28 |
| 8 | 112M | 28 |
| 9 | 132S | 38 |
| 10 | 132M | 38 |
| 11 | 160M | 42 |
| 12 | 160L | 42 |
| 13 | 180M | 48 |
| 14 | 180L | 48 |
| 15 | 200L | 55 |
| 16 | 225S | 55 – 60 |
| 17 | 225M | 55 – 60 |
| 18 | 250M | 60 – 65 |
شفت الکتروموتور | نصب و تراز کردن شفت | جدول قطر شفت الکتروموتور
شفت الکتروموتور
شفت الکتروموتور یکی از اجزای بسیار مهم در موتور الکتریکی است که نقش اصلی آن، انتقال گشتاور و قدرت از روتور به بار متصل به موتور است. شفت الکتروموتور با اتصال محور روتور به قطعات دیگر، انرژی الکتریکی تولید شده در موتور را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند. طراحی صحیح، انتخاب مواد مناسب، روش ساخت و تراز کردن دقیق شفت نقش مهمی را در راندمان و عمر الکتروموتور دارد.
در واقع شفت الکتروموتور یک میله استوانه‌ای شکل فلزی است که دور محور طولی خود می‌چرخد و از آن برای انتقال چرخش و گشتاور در ماشین‌آلات چرخشی استفاده می‌شود. شفت موتور الکتریکی با اتصال قطعات چرخان ماشین مانند روتور، چرخ‌دنده، پروانه و غیره، باعث انتقال حرکت دورانی و گشتاور از یک نقطه به نقطه دیگر می‌شود. به طور کلی شفت الکتروموتور قطعه اصلی و مهم سیستم‌های انتقال قدرت در انواع ماشین‌آلات مانند موتورخانه‌ها، پمپ‌ها، کمپرسورها و غیره به شمار می‌رود.
اندازه شفت به طور قابل توجهی بر گشتاور دستگاه تاثیر می گذارد. بنابراین ضروری است قبل از خرید الکتروموتور و نصب آن به اندازه شفت موتور الکتریکی توجه شود. هر چه ابعاد موتور بزرگتر باشد اندازه شفت نیز بلندتر است. بنابراین در الکتروموتورهای جدید برای کاهش وزن دستگاه و خنک کنندگی بهتر شفت به صورت توخالی ساخته می شود.
انتخاب مواد مناسب قابلیت اطمینان شفت دستگاه را بهینه می کند. استحکام شفت الکتروموتورهای صنعتی بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل این نوع شفت ها با استفاده از مدل سازی های دقیق و محاسبات مکانیکی ساخته می شوند. در ادامه این مطلب به بررسی انواع شفت الکتروموتور، طراحی و ساخت ، تراز کردن آن می پردازیم.
طراحی و ساخت شفت الکتروموتور
1-طراحی شفت الکتروموتور
طراحی شفت الکتروموتور، از این جهت اهمیت دارد که عملکرد و قابلیت اطمینان بودن آن را تعیین می کند. برای طراحی شفت الکتروموتور باید گشتاور، سرعت چرخشی، نیازهای انتقال قدرت و اتصال به سایر اجزا را در نظر بگیرد.
دو نوع طراحی شفت موتور الکتریکی وجود دارد که شامل شفت جامد و شفت تو خالی است. شفت های جامد معمولا برای کاربردهایی با نیازهای انتقال قدرت کمتر مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع شفت ها دارای سختی و قدرت جابجایی چرخشی بالایی هستند. اما وزن بیشتری نسبت به شفت های تو خالی دارند. شفت تو خالی سبک تر هستند در حالی که همچنان توانایی بالایی برای انتقال گشتاور را فراهم می کنند. شفت تو خالی برای عبور سیم ها یا مایعات در آن استفاده می شود.
علاوه بر این، شفت موتور الکتریکی می توانند طراحی مخروطی، پله ای یا شیاردار داشته باشند. شفت مخروطی از یک انتها به انتهای دیگر کوچکتر می شود. این امر باعث آسان شدن مونتاژ اجزا می شود. شفت های پله ای دارای بخش هایی با قطرهای متفاوت هستند که امکان قرار گرفتن بلبرینگ ها و سایر اجزا را در هر پله فراهم می کند. شفت های شیاردار دارای شیارها یا دندانه هایی در طول خود هستند که با اجزای جفت شونده درگیر می شوند.
قطر شفت موتور الکتریکی باید به طور مناسبی بر اساس توانها اندازه گذاری شود. آنالیز سرعت و دور موتور، اطمینان حاصل می کند که شفت در نزدیکی فرکانس های ارتعاش تشدیدی کار نمی کند. طول شفت توسط اندازه فریم موتور و مکان بلبرینگ ها و سایر اجزا تعیین می شود. طراحی صحیح شفت برای انتقال صحیح قدرت از روتور به بار متصل بسیار حائز اهمیت است. عواملی مانند نیازمندی های گشتاور، حداکثر سرعت و اتصال به سایر اجزا باید در نظر گرفته شوند.
2-ساخت شفت الکتروموتور
شفت الکتروموتور با استفاده از انواع فرایندهای تخصصی برای دستیابی به دقت لازم و خواص مکانیکی مورد نیاز ساخته می‌شوند. عملیات رایج ساخت شفت موتور الکتریکی شامل تراشکاری، سنگ‌زنی، فرزکاری و عملیات سطحی است.
تراشکاری برای ایجاد قطر خارجی شفت به کار می‌رود. یک دستگاه تراش شفت را می‌چرخاند در حالی که ابزار برشی سطح آن را شکل می‌دهد. سنگ‌زنی از چرخ‌های ساینده برای صیقل و پالایش قطر خارجی شفت استفاده می‌کند. ماشین‌های سنگ‌زنی داخلی می‌توانند گردی درون شفت‌های توخالی را ایجاد کنند.
عملیات فرزکاری شیارها، دندانه‌ها، چرخ‌دنده‌ها یا سایر ویژگی‌ها را روی شفت ایجاد می‌کنند.
عملیات سطحی مانند نیتروراسیون می‌تواند سطح خارجی شفت موتور الکتریکی را برای مقاومت در برابر سایش آبکاری کند. آبکاری و پوشش‌دهی می‌تواند باعث بهبود مقاومت خوردگی شود. کنترل‌های کیفیتی تأیید می‌کنند ابعاد شفت پس از عملیات سطحی همچنان در محدوده مشخصات باقی بمانند.
مواد مورد استفاده در ساخت شفت الکتروموتور
مواد مورد استفاده برای ساخت شفت الکتروموتور بر اساس عواملی مانند استحکام، عمر خستگی، مقاومت در برابر خوردگی و هزینه انتخاب می‌شوند. رایج‌ترین مواد شامل فولاد کربن، فولاد ضدزنگ و آلیاژهای آلومینیوم است.
- فولاد کربن ساده: ارزان و قوی است، قابلیت ماشین‌کاری آسان دارد که انتخاب رایجی برای شفت‌های الکتروموتور است. فولاد کربن دارای استحکام کششی و خواص ضربه‌ای خوبی است. هنگامی‌که سختی و مقاومت به سایش بیشتری نیاز است، اغلب از فولاد آلیاژی استفاده می‌شود.
- فولادهای ضدزنگ: مقاومت خوردگی عالی دارند که این ویژگی آنها را برای کاربردهایی که شفت در معرض آب یا مواد شیمیایی قرار می‌گیرد مناسب می‌سازد. افزودن کروم به آنها مقاومت خوردگی را افزایش می‌دهد. فولاد ضدزنگ هدایت حرارتی پایین‌تری نسبت به فولاد کربن دارد.
- آلیاژهای آلومینیوم: گزینه‌های سبک‌تری برای شفت‌ها نسبت به فولاد هستند. چگالی آلومینیوم حدود یک سوم فولاد است. این باعث می‌شود شفت‌های سبک‌تری ساخته شود که برای کاربردهای سرعت بالا مزیت دارد. آلومینیوم استحکام پایین‌تری نسبت به فولاد دارد ولی نسبت استحکام به وزن آن بالاتر است.
- برای کاربردهای بسیار سخت می‌توان از مواد کامپوزیتی مانند الیاف کربن یا اپوکسی تقویت‌شده با کولار استفاده کرد. کامپوزیت‌ها استحکام مناسب و سختی بالا و وزن پایین‌تر نسبت به فلزات دارند اما هزینه بیشتری دارند.
انواع شفت الکتروموتور
انواع مختلفی از شفت های الکتروموتور وجود دارد که هرکدام مزایا و معایب خود را دارند. در واقع طراحی شفت الکتروموتور با توجه به بارهای مشخص، سرعت‌های چرخشی و نیازمندی‌های اتصال انجام می‌شود. مواد به کار رفته نیز بر اساس نیازهای استحکامی و شرایط کاری انتخاب می‌شوند. انواع شفت موتور الکتریکی عبارتند از:
- شفت جامد: رایج‌ترین نوع، ساخته شده از یک قطعه استوانه‌ای جامد دارای سختی بالا ولی می‌تواند سنگین باشد.
- شفت تو خالی: مرکز خالی اجازه عبور سیم یا مایعات را می‌دهد، سبک‌تر از شفت‌های جامد است اما همچنان ظرفیت گشتاور بالایی دارد.
- شفت مخروطی: قطر به تدریج در طول کاهش می‌یابد و باعث آسانی مونتاژ و اتصال به سوراخ‌های مخروطی می‌شود.
- شفت شیاردار: دارای شیار یا دندانه در طول برای اتصال به اجزای جفت‌شونده است و اتصال غیرلغزنده را فراهم می‌کند.
- شفت کلیددار: دارای شیاری در طول برای قرار گرفتن کلید جفت‌شونده است و قفل‌شدن چرخشی فراهم می‌کند.
- شفت پله‌ای: بخش‌هایی با قطرهای کوچکتر پله‌ای دارد و امکان قرار گرفتن بلبرینگ‌ها را در هر پله می‌دهد.
- شفت فلنج‌دار: برآمدگی‌ها یا لبه‌های شعاعی برای متصل کردن تجهیزات که نقاط مونتاژ فراهم می‌کند.
- شفت انعطاف‌پذیر: ساخته شده از سیم‌پیچ‌های محکم پیچیده و دارای انعطاف‌پذیری و عدم ترازبندی و برای انتقال گشتاور در گوشه‌ها استفاده می‌شود.
کاربردهای شفت الکتروموتور
انواع شفت الکتروموتور کاربردهای بسیاری در حوزه صنعتی، تجاری و حتی خانگی دارند. آنها در انواع ماشین‌آلات صنعتی بزرگ تا وسایل کوچک خانگی قدرت موتور را به خارج از آن منتقل می‌کنند.
در صنعت خودروسازی، موتورهای الکتریکی برف‌پاک‌کن‌ها، شیشه‌های بالابر، صندلی‌ها و فن‌ها را می‌چرخانند. شفت‌های پروانه‌ای قدرت را از گیربکس به چرخ‌ها منتقل می‌کنند.
صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، پالایشگاه‌های شیمیایی و تصفیه خانه های فاضلاب از موتورهای الکتریکی با قدرت بالا برای راندن پمپ‌ها، کمپرسورها و سایر تجهیزات چرخان استفاده می‌کنند. شفت‌های با قطر بزرگ بارهای گشتاوری افراطی را تحمل می‌کنند.
سیستم‌های تهویه مطبوع دارای موتورها و شفت‌های الکتریکی کوچکتر برای فن‌ها و خنک‌کننده‌ها هستند. شفت‌ها، موتور را به پره‌های فن در دستگاه‌های هوا رسان وصل می‌کنند. لوازم خانگی از موتورهای الکتریکی با شفت کوچک برای میکسرها، بلندرها، ماشین‌های لباسشویی و خشک‌کن استفاده می‌کنند.
کاربردهای پزشکی شامل موتورهای الکتریکی در ونتیلاتورها، دستگاه‌های تنفس مصنوعی، بالابرهای بیمار و تخت‌های قابل تنظیم است. بنابراین طراحی، ساخت و نگهداری مناسب شفت باعث افزایش راندمان کاری و حصول اطمینان در عملکرد و عمر مفید دستگاه ها فراهم می‌کند.
روش نصب شفت الکتروموتور
نصب الکتروموتور در محل نامناسب طول عمر دستگاه ها را به شدت کاهش می دهد. به این دلیل شرکت های سازنده برای اطمینان بخشیدن به کاربران از آنان می خواهند الکتروموتور عمودی یا افقی را مطابق دستورالعمل بر روی پایه های تراز شده نصب و راه اندازی کنند.
تراز الکتروموتور و شفت تاثیر قابل توجهی بر افزایش راندمان و کارکرد مناسب دستگاه دارد. در عین حال از بروز عواملی که منجر به ایجاد صدای اضافی، لرزش، خرابی های زود هنگام در یاتاقان ها و کوپلینگ ها می شود جلوگیری می کند.
پارامترهای موثر بر آسیب دیدگی شفت
آنچه بیشتر از همه به شفت الکتروموتور آسیب می رساند شامل موارد زیر است:
- هم راستا نبودن شفت الکتروموتور با سایر دستگاه های متحرک
- اختلاف فاصله بین کوپلینگ ها
- اختلاف شیب سطح پایه و ناهماهنگی زاویه شفت موتور
- ناهماهنگی شفت با سایر ادوات متحرک در الکتروموتور عمودی
- هرگونه شکستگی یا ترک در پایه، کوپلینگ ها و سایر ادوات متصل به الکتروموتور
- خرابی یاتاقان ها و کوپلینگ ها
- هرگونه ارتعاش محوری و شعاعی
- اختلالات شدید دما
نگهداری و تعمیر و تعویض شفت الکتروموتور
نگهداری شفت الکتروموتور
بازرسی، روانکاری، تنظیم محوری منظم و تمیز کردن مداوم، باعث چرخش روان شفت‌ها می‌شود. باید مراقب علائم سایش، خوردگی، ترک یا آسیب‌دیدگی بود. شفت‌ها باید تمیز و دور از ذرات گرد و غبار باشند. تغییر رنگ یا الگوهای سایش نامتقارن می‌تواند نشانه‌ای از عدم تراز محوری باشد.
روانکاری یاتاقان‌های شفت موتور الکتریکی از سایش اصطکاکی جلوگیری می‌کند. اطمینان از تراز محوری مناسب شفت موتور الکتریکی با درپوش، بارهای وارد بر یاتاقان‌ها و آب‌بندها را کاهش می‌دهد. هم ترازی موازی و هم زاویه‌ای باید در محدوده مشخصات باشد. ابزارهای تراز لیزری امکان تراز دقیق را در حالیکه شفت موتور الکتریکی در حال چرخش است، فراهم می‌کنند.
بررسی تعادل مجموعه شفت موتور الکتریکی، ارتعاشاتی را که می‌تواند منجر به ترک خوردن و شکسته شدن شفت شود، کاهش دهد. شفت‌ها می‌توانند برای بازسازی، سنگ‌زنی یا پوشش دهی شوند. شفت‌های شدیداً آسیب‌دیده ممکن است قابل تعمیر نباشند و نیاز به تعویض داشته باشند.
نگهداری مستمر باعث عملکرد بهینه شفت‌ها می‌شود. روش‌هایی مانند روانکاری، ترازسازی و تعادل‌سنجی همراه با بازرسی‌های منظم، عمر مفید کاری شفت‌ها را افزایش می‌دهد.
روش‌های تعمیر شفت الکتروموتور
- خراشیدگی‌ها یا سایش کوچک با صیقل کاری یا پرداخت ملایم قابل رفع است.
- فرورفتگی‌ها را گاهی می‌توان با کوبیدن یا فشار دادن شفت برطرف کرد.
- آبکاری، پوشش‌دهی یا درپوش‌گذاری می‌تواند سایش یا خوردگی سطح را مرمت کند.
- استفاده از تجهیزات مخصوص که می‌تواند خمیدگی‌های جزئی را اصلاح کند.
پارامترهای تعویض شفت الکتروموتور
- شفت‌های آسیب‌دیده با ترک یا لرزش زیاد باید تعویض شوند.
- آسیب‌دیدگی شیار بلبرینگ‌ها نیاز به تعویض دارد.
- گاهی هزینه تعویض کمتر از هزینه های تعمیر شفت می باشد، پس این مورد باید در نظر گرفته شود.
- در دسترس بودن شفت‌های جایگزین از سمت سازنده یا سفارشی، مهم است.
اهمیت قطر شفت الکتروموتور
قطر شفت یکی از عوامل مهم در توانایی و عملکرد بهتر الکتروموتورها محسوب می‌شود. قطر شفت علاوه بر انتقال گشتاور و نیرو، اهمیت زیادی در طول عمر و کارایی الکتروموتور دارد. انتخاب درست قطر شفت به توانایی الکتروموتور برای تحمل بارهای سنگین و حفظ کارکرد بهینه آن نیز کمک می‌کند. در مورد انتخاب و طراحی قطر شفت الکتروموتور می‌توان نکات زیر را بیان کرد:
- نوع کاربری در انتخاب قطر شفت تاثیر دارد. قطر شفت بر اساس نیازمندی‌های گشتاوری، سطوح تنش مجاز و دینامیک سیستم تعیین می‌شود. قطرهای بزرگتر برای انتقال گشتاور بیشتر لازم است.
- موادی که در ساخت شفت استفاده می‌شوند نیز برای مقاومت و دوام شفت تأثیرگذار هستند. استفاده از مواد مقاوم مانند استیل یا آلومینیوم می‌تواند مزیت بزرگی باشد.
- قطر شفت باید قادر به تحمل نیروها و فشارهای خارجی مختلف باشد. بنابراین، توانایی شفت در مقابل فشارهای جانبی و لرزش‌های بیرونی می‌تواند تأثیرگذار باشد.
- صافی و تعادل در ساختار شفت نیز می‌تواند به عملکرد استحکام و پایداری الکتروموتور کمک کند.
- آنالیز سرعت بحرانی اطمینان می‌دهد قطر شفت، فرکانس‌های طبیعی را بالاتر از محدوده سرعت کاری نگه می‌دارد.
- قطرهای استاندارد از کاتالوگ‌های سازندگان انتخاب می‌شوند.
- اغلب قطرها به صورت پله‌ای یا مخروطی در طول کاهش می‌یابند.
- ضرایب اطمینان 1/5 تا 3 برابر به قطر طراحی اعمال می‌شود.
- انتهاهای شفت برای جوشکاری و نصب کوچکتر می‌شوند.
در زیر جدول قطر شفت الکتروموتور بر مبنای قدرت و سایز الکتروموتور را آورده ایم:
| ردیف | محدوده قدرت (اسب بخار) | قطر معمول شفت |
| 1 | 0.25 – 2 | 15 – 50 |
| 2 | 3 – 10 | 30 – 75 |
| 3 | 10 – 50 | 50 – 100 |
| 4 | 50 – 250 | 75 – 150 |
| 5 | 250 – 500 | 100 – 200 |
| 6 | 500 – 1000 | 150 – 250 |
| 7 | بالای 1000 | 200 – 400+ |
تراز کردن دقیق شفت الکتروموتور
تراز کردن دقیق شفت الکتروموتور برای کارایی موتور الکتریکی در مدت زمان طولانی بسیار حائز اهمیت است. همانطور که می دانیم تعمیر و نگهداری منظم دستگاه های مکانیکی برای اینکه در بالاترین حد راندمان کاری خود باشند بسیار اهمیت دارد. باید توجه داشت که یکی از بزرگترین عوامل خرابی و اختلال در تولید محصول، شفت های نا مناسب و غیر تراز هستند.
ناترازی شفت الکتروموتور، یکی از پارامترهای اصلی خرابی بلبرینگ ها در بسیاری از ماشین آلات و موتورهای الکتریکی است. بنابراین، تراز کردن شفت به روش صحیح و استفاده از ابزارهای مناسب برای این کار، بسیار حائز اهمیت است. چون این امر به کاهش هزینه ها در طولانی مدت کمک خواهد کرد. با این کار می توان گرمای بیش از حد، مصرف بالای انرژی و ارتعاشات و لرزش ناشی از ناهماهنگی شفت ها، فرسودگی و پارگی و خرابی های گران قیمت سیستم را تا حدود زیادی از بین برد و یا کاهش داد.
نقش ترازبندی دقیق شفت الکتروموتور
با اینکه اپراتورهای صنعتی بیشترین توجه را به مراقبت و نگهداری الکتروموتورها ، پولی ها ، دستگاه های محرک و پمپ ها دارند، اما باید توجه داشت که همه این قطعات برای انتقال نیرو در سراسر سیستم به شفت هایشان متکی هستند .
شفت های غیر همتراز و محور های نا مناسب معمولا باعث آسیب به آب بند ها و بلبرینگ ها می شوند و باعث بروز مشکلاتی مانند موارد زیر نیز می شوند که هر کدام از این مشکلات می تواند منجر به اختلال در کار شود و باعث بروز هزینه تعمیرات شود. ببنابراین بررسی تراز بودن شفت دستگاه باید در بازه های زمانی مستمر انجام شود.:
- افزایش اصطکاک در نقاط اتصال
- افزایش لرزش
- افزایش سطح صدا
- تولید گرمای بیش از حد
- نشتی روغن
- سایش بیش از حد کوپلینگ ها ، اتصالات ، تسمه ها و پولی ها
- شکست و بریدن شفت
- از دست دادن کیفیت عملکرد
تاثیر تراز شفت بر راندمان الکتروموتور
وقتی شفت الکتروموتور تراز باشد، الکتروموتور می تواند در بالاترین حد کارایی خود در طول عمر مفیدش کار کند و راندمان کار افزایش می یابد. همچنین تراز کردن دقیق شفت می تواند باعث کاهش مصرف انرژی، کاهش هزینه های تعمیر، افزایش طول عمر الکتروموتور و قطعات آن مانند بلبرینگ ها و پولی و تسمه و سایر قطعات شود.
بنابراین اپراتور دستگاه ها باید تراز شفت را به طور منظم بررسی کند، باید توجه داشت که حتی کوچکترین نا هماهنگی و ناترازی می تواند فشار بدی را به اجزای الکتروموتور و سایر دستگاه ها وارد نماید. در نتیجه می تواند منجر به آسیب دائمی یا خرابی فاجعه باری برای دستگاه ها شود.
انواع ناترازی شفت الکتروموتور
- ناهماهنگی موازی (تراز افست): زمانی اتفاق می افتد که دو خط مرکزی شفت موازی باشند اما در یک خط نباشند.
- انحراف زاویه ای: زمانی رخ می دهد که موتور در زاویه ای نسبت به تجهیزات قرار گرفته باشد. مثلا تفاوت در شیب می تواند باعث ایجاد ناترازی عمودی یا افقی و یا هردو شود، این ناهماهنگی به ویژه برای الکتروموتور و تجهیزات محرک بسیار مضر است.
- عدم تراز ترکیبی: زمانی است که شفت به طور همزمان دچار ناهماهنگی زاویه ای و موازی شده باشد.
- ناهماهنگی محوری: این ناهماهنگی می تواند به ویژه برای مجموعه های شفت کوپل شده ایجاد مشکل کند. عوامل عملیاتی مانند افزایش حرارت و نیروهای رانش از تجهیزات متصل می توانند موقعیت محوری را در طول زمان تغییر دهند، هرچه سرعت و گشتاور بیشتر باشد، تراز محوری بحرانی تر می شود.
- نتیجه مطلوب یا همراستایی ایده آل: یعنی شفت به درستی نصب شده است. تراز مناسب شفت الکتروموتور اصطکاک و مصرف انرژی را کاهش می دهد و در عین حال عملکرد و طول عمر تجهیزات را بهبود می بخشد.
اصلاح ناترازی شفت الکتروموتور
نشانگر های دیجیتال قطعاً نسبت به بازرسی نیروی انسانی و تست دستی و مستقیم برتری دارند. تراز لیزری شفت یکی از این نشانگرها است که برای به دست آوردن نتایج دقیق و سریع و آسان توصیه می شود. اکثر دستگاه های لیزری تراز از دو واحد ارسال و دریافت و گاهی بیشتر استفاده می کنند. هنگامی که سنسورهای لیزر در جای خود قرار می گیرند و روشن می شوند، مقایسه پرتوهای لیزر نشان دهنده هرگونه ناهماهنگی و ناترازی خواهد بود.
تراز کردن شفت از سه مرحله تشکیل شده است:
- مرحله اول بررسی وضعیت فعلی دستگاه است.
- مرحله دوم اندازه گیری مقدار مورد نیاز برای تغییر جای تجهیزات در واقع مقدار اصلاح مورد نیاز است.
- مرحله سوم این است که مراحل یک و دو را تکرار کرده تا تراز در محدوده مجاز ( تلرانس) تعیین شده قرار گیرد.
اصلاحات ابتدا باید در صفحه عمودی و سپس صفحه افقی انجام شود و در سطوح افقی و عمودی نباید هرگز همزمان انجام گیرند. علاوه بر این باید توجه داشت که همه شفت ها دارای انحنای ناشی از وزن خود هستند و هیچ شفتی کاملا مستقیم نیست. برای عملیات تراز شفت باید انحنای شفت را هم در نظر بگیرید تا مرکز چرخش دو قطعه تجهیزات را تراز کنید. انحنای محور تجهیزات توسط چند پارامتر مانند سفتی شفت، فاصله و وزن بین تکیه گاه های شفت و شکل شفت تعیین می شوند که در انحنای طبیعی شفت تاثیرگذار هستند.
نکته های مهم در هنگام تراز شفت الکتروموتور
- تراز شفت نباید با تراز کوپلینگ اشتباه شود.
- سطوح کوپلینگ همیشه نشان دهنده محور چرخش شفت ها نیستند، کوپلینگ ها ممکن است سطوح نا همواری داشته باشند و ممکن است پایه کوپلینگ تراز و دقیق نباشد و در نتیجه تفاوت هایی در تراز شفت ایجاد شود.
- محاسبات عموماً با تجهیزات در شرایط سرد انجام می شود چون گرما و حرارت ممکن است عامل ناترازی باشد.
- گشتاور ماشین نیز عامل دیگری است که ممکن است شکل شفت را در حین کار تغییر دهد.
- برخی از محورها نیز انعطاف پذیر هستند و از نظر طراحی کاملا مستقیم نیستند و انحنای آنها بسته به سرعت چرخش در هنگام کار متفاوت است.
- هنگامی که لوله های یک پمپ در دهانه های ورودی و خروجی متصل می شوند، لوله ها به محفظه پمپ فشار وارد می کنند و باعث تغییر شکل آن و تغییر تراز شفت می شوند، هنگامی که صفحه پایه پمپ تراز می شود این مشکل ممکن است رخ دهد.
خرید شفت الکتروموتور
پارامترهای مهمی که در هنگام خرید شفت الکتروموتور باید در نظر گرفت، عبارتند از:
- انتخاب مواد مناسب شفت موتور الکتریکی مانند فولاد، آلومینیوم یا مواد کامپوزیتی بر اساس نیاز کاربردی موتور
- توجه به مشخصات فنی شفت مانند طول، قطر، ظرفیت تحمل بار و گشتاور
- انتخاب نوع شفت مناسب مانند جامد یا توخالی بر اساس نیاز
- تطابق اندازه شفت با ابعاد و ظرفیت الکتروموتور
- توجه به دقت ساخت شفت
- بررسی کیفیت سطح و وضعیت ظاهری شفت
- خرید از برندها و تولیدکنندگان معتبر شفت در بازار
- بررسی گارانتی، خدمات پس از فروش و طول عمر مفید شفت
- توجه به هزینه حمل و نصب شفت و قیمت خرید
کلام آخر
به طور کلی می‌توان چنین نتیجه گرفت که شفت الکتروموتور یکی از اجزای اصلی الکتروموتور است که نقش اتصال محور روتور به سایر اجزا و انتقال گشتاور و قدرت را برعهده دارد. انتخاب صحیح نوع شفت متناسب با موتور، مواد ساخت و قطر آن بر اساس شرایط کاری و نیازهای کاربردی بسیار حائز اهمیت است.
همچنین رعایت دقت در فرآیندهای ساخت و توجه به جزئیات طراحی مانند بررسی ارتعاشات و سرعت بحرانی نقش مهمی در عملکرد و طول عمر شفت دارد. نگهداری و بازرسی های به موقع و منظم شفت می‌تواند بازده کلی موتور را افزایش داده و عمر مفید آن را بهبود بخشد و همینطور از هزینه های جانبی جلوگیری می کند.