الکتروموتور فلنچ دار چیست؟

• دانستنیها
• 1402-09-24

الکتروموتور فلنچ دار و انواع آن

الکتروموتور فلنچ دار(فلنج دار) و پایه دار چیست؟همانطور که می دانیم ، موتور الکتریکی وسیله ای الکترو مکانیکی است که انرژی الکتریکی را دریافت کرده و آن را به انرژی حرکتی و مکانیکی تبدیل می‌کند. این حرکت بیشتر به صورت چرخشی یا دوار است، اما ممکن است به صورت خطی هم وجود داشته باشد.الکتروموتورها از یک نوع قاعده برای حرکت استفاده می کنند و اینگونه است که وقتی یک جسم  دارای جریان الکتریکی می باشد تحت اثر یک میدان مغناطیسی قرار می‌گیرد و نیرویی بر روی آن از سوی میدان اعمال می گردد و انرژی حرکتی را باعث می شود.

بیشتر الکتروموتورهای الکتریکی دوار هستند در یک الکتروموتور بخش دوار که معمولا داخل الکتروموتور است روتور و بخش ثابت استاتور نام دارد ، که درباره آن بصورت مفصل در مقاله مربوط به  اجزای الکتروموتور توضیح دادیم.الکتروموتورهای تک فاز معمولا برای مصارف خانگی مورد استفاده قرار می گیرد و معمولا کمتر از 3 اسب بخار توان دارند و الکتروموتورهای سه فاز بیشترین کاربرد صنعتی را در صنایع دارند و از الکتروموتورهای کوچک با توان کم تا الکتروموتورها با توان چندصد کیلووات مورد استفاده قرار می گیرد.

فلنچ(فلنج) یکی از قطعات پر کاربرد در صنعت به ویژه صنایع نفت و گاز، پتروشیمی و دیگر صنعت هایی که نیاز به اتصال قسمت های مختلف سیستم لوله کشی دارند ، می باشد که دارای مقطعی دایره ای شکل به صورت یک دیسک گرد می باشد. به کمک فلنچ(فلنج) می توان قطعات مختلف صنعتی را با پیچ و مهره به یکدیگر متصل کرد.فلنچ الکتروموتور یکی از مهمترین اجزای موجود در موتورهای الکتریکی است که قابلیت اتصال اجزای مختلف موتور را به یکدیگر دارد. در واقع برای اتصال قطعات مختلف به موتور باید از فلنچ الکتروموتور استفاده کرد زیرا این روش از جمله مطمئن ترین و سریع ترین روش برای اتصال است.

نحوه انتخاب الکتروموتور مناسب بر اساس ویژگیهای آن و ماهیت کاربردشان متفاوت است و متغیرهایی که در انتخاب الکتروموتور تاثیر دارند عبارتند از:

• ولتاژ
• جریان
• گشتاور خروجی
• سرعت
• توان
• چرخه کارکرد
• چرخه عمر
• کاربرد خاص
• اندازه فریم و پیکر بندی الکتروموتور
• دمای محیط و ارتفاع نصب از سطح دریا

انواع الکتروموتور فلنج دار

ممکن است در انواع موتورهای سه فاز و یا تکفاز ما نصب فلنچ(فلنج) را داشته باشیم ،بنابراین نوع و نحوه اتصال الکتروموتور فلنچ دار ، نحوه نصب الکتروموتور بر روی شاسی را مشخص می کند. این عنوان تحت استاندارد های جهانی انجام می گیرد . بر همین اساس کد های دستوری مخصوصی تعیین گردیده که برای همه کاربران و تولیدکنندگان قابل تشخیص باشد. از جمله انواع نصب می توان به سه نوع کلی پایه دار (معمولی)، فلنچ دار و پایه-فلنچ دار اشاره کرد.

الکتروموتور های صنعتی با پوسته آلومینیومی و یا چدنی ساخته می شوند که تفاوت الکتروموتور پوسته چدنی و آلومینیومی از نظر توان و قدرت بر اساس نیاز مشتری انتخاب می گردند.الکتروموتورهای الکتریکی القایی با علائم مشخص و استانداردی که الکتروموتورها با آن معرفی می گردند عبارتند از B3 و B34 و B35. به عنوان نمونه الکتروموتور  فلنج دار به B35 معروف است این الکتروموتور داری فقط فلنج است و یا B34 معرف موتور فلنج دار کوچک یا نیم فلنچ  و پایه دار می باشد و الکتروموتور پایه دار به B3 معروف است.

تفاوت الکتروموتور پایه دار و فلنچ دار چیست ؟

در نوع پایه دار الکتروموتور سه فاز و یا تک فاز از سمت پایه ای که در زیر آن طراحی شده توسط پیچ به محل مورد نظر متصل می شود ولی در نوع فلنچ دار، موتور از قسمت فلنچ(فلنج) تعبیه شده در جلو موتور توسط پیچ ها قابل اتصال است. و نهایتا در حالت سوم، الکتروموتور هم از طریق پایه و هم فلنچ متصل می گردد.

فلنج الکتروموتور چیست؟

فلنچ یا بیرون بند یک قطعه فلزی دیسکی شکل با سطح مقطع دایره و چند سوراخ است که عامل اتصال بین لولا با ریل می باشد. در واقع از فلنج ها برای اتصال در لوله ها، قطعات مکانیکی، الکتروموتور و غیره استفاده می گردد. اتصال فلنج توسط پیچ و مهره از مستحکم ترین اتصالات با ضریب اطمینان بالا به حساب می آید.فلنج ها توسط پیچ و مهره یا گسکت به گیربکس، بدنه و غیره متصل می گردند. معمولا آلیاژ به کار برده شده در ساخت فلنج از نوع آلیاز پوسته الکتروموتور است به همین دلیل اگر جنس پوسته الکتروموتور آلومینیومی است قطعا جنس فلنج آن نیز آلومینیومی است و اگر جنس پوسته چدنی باشد قطعا جنس فلنج آن چدن است.

معرفی انواع فلنچ الکتروموتور

همان طور که گفتیم، فلنچ ها انواع مختلفی دارند که هر کدام از آنها دارای ویژگی های خاصی هستند و در موارد متفاوتی کاربردی اند. پرکاربردترین فلنج ها در صنایع عبارت اند از:

• فلنچ گلودار جوشی (Weld Neck Flange): این مدل فلنچ دارای مقطعی به شکل مخروط است و برای مقاومت در فشارهای بالا، دماهای خیلی کم یا زیاد و بالا بردن استحکام سیستم مورد استفاده قرار می گیرد. فلنچ الکتروموتور نیز برای انتقال نیرو می تواند فلنچ گلودار جوشی باشد.
• فلنچ کور (Blind Flange): از این نوع فلنچ ها که بدون سوراخ هستند (مقطعی بسته دارند)، برای بستن جریان در یک سیستم لوله کشی کاربرد دارد. فلنچ کور در محیط هایی که تنش های شدیدی دارند یا فشار بالا در جریان است می تواند مورد استفاده قرار گیرد. اگر بخواهیم از فلنچ الکتروموتور در انتهای محفظه استفاده کنیم، فلنچ کور بهترین گزینه است.
• فلنچ اسلیپ آن (Slip On Flange): این نوع فلنچ معمولاً با جوشکاری به قطعات دیگر وصل می شود. از مهم ترین معیارهایی که باید زمان انتخاب فلنچ اسلیپ آن در نظر بگیریم، نوع جریان است. فلنچ الکتروموتور با توجه به نیاز مشتری می تواند از این مدل انتخاب شود.
• فلنچ رزوه ای (Threaded Flange): فلنچ های رزوه ای (دنده ای)، همان طور که از نام شان پیداست، دارای رزوه هایی هستند که به ما این امکان را می دهند که بدون نیاز به جوشکاری و صرفاً به ‌صورت پیچشی، فلنچ را به لوله مورد نظر اتصال بدهیم. از مهم ترین کاربری های این فلنچ ها سیستم های آب و فاضلاب است.

نکاتی درباره فلنچ الکتروموتور

اکنون با فلنچ ها و انواع مختلف شان کمی آشنا شدیم و همانطور که گفتیم فلنچ الکتروموتور یکی از مهم ترین اجزای موتور الکتریکی تک فاز و یا سه فاز است که امکان متصل کردن اجزای مختلف موتور را به همدیگر فراهم می کند. دلیل استفاده از فلنچ برای وصل کردن قطعات مختلف به موتور این است که این روش یکی از بهترین و سریع ترین روش های موجود برای اتصال به شمار می رود.

برای ساخت فلنچ الکتروموتور 6 مرحله باید طی شود که این مراحل عبارتند از:

1. برش
2. حرارت دهی
3. قالب گیری
4. بررسی دقیق قطعه
5. ماشین کاری
6. عملیات حرارتی

البته بعضی از فلنچ های الکتروموتورهای خاص دارای مراحل دیگری هم هستند. با توجه به اهمیت بالای طراحی این فلنچ ها، روش برش و قالب گیری مهم است. بعد از این دو مرحله، فلنچ مورد بررسی قرار می گیرد تا هیچ نقصی روی قطعه نباشد. برای ماشین کاری نیز نیاز است که قطعه به شکل مناسبی صیقل بخورد تا برای عملیات حرارتی آماده شود.

زمان خرید فلنچ الکتروموتور، باید به موارد حک شده در قسمت انتهایی فلنچ توجه کرد زیرا در این بخش معمولاً نام تجاری، شکل مقطع، استاندارد، تعداد سوراخ ها، مواد سازنده، حداکثر فشار قابل تحمل توسط آن فلنچ و موارد مهم دیگری حک شده است. بسیاری از این موارد ذکر شده در نوع استاندارد طراحی فلنچ ارائه می شوند. در این بین اما مهم ترین مورد، حداکثر مقدار فشاری است که فلنچ می تواند تحمل کند است زیرا فلنچ الکتروموتور باید در برابر فشارها، ضربات و سایش های شدیدی که بین دو قطعه رخ می دهد، مقاومت خوبی از خود نشان دهد.

کاربرد فلنچ الکتروموتور

فلنچ الکتروموتور برای اتصال قطعه های مختلف موتور الکتریکی تولید می شود. این فلنچ ها از یک سمت با جوش دادن محکم و از سمت دیگر خود به قطعه ی دیگر وصل می شوند. از کاربردهای دیگر این فلنچ ها تغییر مسیر است اما باید به این نکته اشاره کنیم که این مورد معمولاً در الکتروموتورها کاربرد زیادی ندارد.

فلنچ های الکتروموتور با توجه به جنس، کاربرد و فشار به سه کلاس تقسیم می شوند. هر کدام از این استانداردها دارای حداکثر دما و فشار قابل تحمل متفاوتی هستند که متناسب با این موضوع، مشتری می تواند بهترین فلنچ را انتخاب کند که در ادامه به معرفی استانداردهای فلنچ الکتروموتور خواهیم پرداخت.

استانداردهای فلنچ الکتروموتور

• ANSI B16.34 یکی از پرکاربردترین استانداردهای صنعت فلنچ سازی است و این استاندارد فلنچ هایی از فولاد و آلیاژها با کلاس های 2500، 1500، 900، 600، 400، 300 و 150 را شامل می شود. این اعداد در واقع حداکثر فشاری هستند که فلنچ می تواند تحمل کند و میزان این فشارها معمولاً در حداکثر دمای قابل تحمل ارائه می شوند.
• API 6A-6B-6BX یکی دیگر از استانداردهایی است که برای ساخت فلنچ الکتروموتور استفاده می شود. فلنچ های الکتروموتوری که با این استاندارد ساخته می شوند می توانند فشار بیشتری را نسبت به استاندارد ANSI تحمل کنند. فلنچ ها در این استاندارد دارای کلاس های 10000، 15000، 20000، 30000 و 50000 هستند.
• ISO استاندارد بین المللی دیگری برای فلنچ ها می باشد. این استاندارد در واقع برای فلنچ های فولادی و آلیاژی است. نماد PN نیز در این استاندارد فشار اسمی قابل تحمل توسط فلنچ را بر حسب بار نشان می دهد.

سخن آخر

فلنچ الکتروموتور برای اتصال قطعه های مختلف موتور الکتریکی تولید می شود. این فلنچ ها از یک سمت با جوش دادن محکم و از سمت دیگر خود به قطعه ی دیگر وصل می شوند.

نکات مهمی که برای خرید فلنچ الکتروموتور باید در نظر گرفت عبارتند از:

• یک سایز فلنچ را نمی توان برای همه الکتروموتور ها در نظر گرفت، زیرا الکتروموتور های مختلف هر برند، طراحی منحصر به فردی دارند به همین دلیل لازم است فلنچ هر الکتروموتور از همان برند و از فروشگاه معتبر خریداری گردد.
• تفاوت فلنچ های B35 و B34 در ابعادشان است، معمولا فلنج بزرگ یا همان B35، بزرگتر از محیط براکت جلوی الکتروموتور موتور است در صورتی که B34 فلنج کوچک یا نیم فلنج برابر با محیط براکت جلو می باشد.
• جنس فلنج الکتروموتور آلومینیومی و یا چدنی است.
• استاندارد ساخت آن بر اساس استاندارد IEC است.

و در پایان برای خرید الکتروموتورهای فلنچ دار می توانید از کارشناسان شیبا صنعت مشاوره لازم را گرفته و خرید مناسبی را تجربه کنید.

منبع : کارا پرنیان شرق