الکتروموتور سه فاز چیست؟
الکتروموتور سه فاز نوعی الکتروموتور AC است که از برق سه فاز استفاده می‌کند و یکی از سه دسته بندی مهم الکتروموتور است، و بدلیل اختلاف فازها الکتروموتور بدون نیاز به سیم پیچ راه انداز شروع به حرکت می‌کند. این نوع الکتروموتورها به دلیل ساختمان ساده‌ای که دارند، دارای استهلاک کمی هستند و تعمیر و نگهداری آنها بسیار ساده است. الکتروموتور سه فاز دارای گشتاور اولیه بیشتری نسبت به الکتروموتور تک فاز هستند، و قیمت کمتری نیز دارند. برای کاهش فرکانس و تنظیم دور این نوع موتور الکتریکی می‌توان از اینورتر استفاده کرد.
الکتروموتور سه فاز کاربرد گسترده ای در صنایع مختلف دارد و به دلیل ویژگی‌هایی مانند کارایی بالا، قابلیت اطمینان زیاد، و قدرت مناسب، بهترین گزینه برای سیستم‌های صنعتی است. اجزای اصلی الکتروموتور سه فاز عبارتند از روتور که قسمت متحرک موتور الکتریکی است و تحت تاثیر میدان مغناطیسی دوار قرار گرفته و حرکت می‌کند و معمولاً از جنس آلومینیوم یا مس است.
عضو مهم بعدی استاتور است که قسمت ثابت آن است و سیم‌پیچ های سه فاز تشکیل شده است، که به منبع برق سه فاز متصل شده و میدان مغناطیسی دوار را تولید می‌کنند.
شفت یا محور که بخشی که نیرو را از روتور به سایر قسمت‌های دستگاه منتقل کرده و می‌تواند به دستگاه‌های مختلف مانند پمپ‌ها، کمپرسورها یا فن‌ها متصل شود. و در نهایت بدنه الکتروموتور که تمام اجزای داخلی را در بر می‌گیرد و آنها را از محیط بیرونی محافظت می‌کند.
برای آشنایی بیشتر با انواع الکتروموتور سه فاز توصیه می‌کنیم به مقاله مربوطه مراجعه کنید.
انواع الکتروموتور سه فاز
الکتروموتور قفس سنجابی: متداولترین نوع الکتروموتور سه فاز است که از الکتروموتورهای تک فاز مشابه، مقرون به صرفه‌تر هستند.
الکتروموتور قفس سنجابی با روتور سیم پیچی شده: استاتور آنها، همانند الکتروموتور قفس سنجابی است. این نوع موتورها برای اینکه در کمترین زمان با جریان پایین به سرعت شتاب بگیرند، بسیار مناسب و کاربردی هستند. افزودن بار باعث کاهش سرعت و در نتیجه کاهش راندمان بازده موتور است. کاربرد این نوع موتورها در کمپرسورها، تسمه نقاله‌ها، بالابرها و آسانسورها است.
الکتروموتور پله‌ای و سروو موتورها: در این نوع الکتروموتورها، موتور بوسیله آهنربای دائمی به صورت الکترونیکی کنترل می‌شود. سرو موتورها الکتروموتورهایی هستند که حرکت چرخشی دور یک شفت دارند. در اصل سروو موتور یک روتور مکانیکی است که می‌توان آن را طوری به کار برد که بازو یا چرخی را که متصل به شفت آن است در جهت و اندازه دلخواه با سرعتی که می‌خواهیم به حرکت در بیاورد.
الکتروموتور صنعتی سه فاز – دسته بندی محصولات
ویژگی‌های الکتروموتور سه فاز:
- عملکرد پایدار و کارآمد: الکتروموتور سه فاز به دلیل توزیع یکنواخت توان و استفاده از انرژی الکتریکی سه فاز، عملکرد بسیار پایداری دارند و نسبت به الکتروموتور تک فاز بازده بالاتری دارد.
- گشتاور بالا: الکتروموتورهای سه فاز معمولاً گشتاور بالاتری تولید می‌کنند و به همین دلیل برای کارکردهای صنعتی سنگین و تجهیزات بزرگ بسیار مناسب هستند.
- نیاز به منبع برق سه‌فاز: برای راه‌اندازی این الکتروموتورها به سیستم برق سه فاز نیاز است که معمولاً در صنایع بزرگ و تجاری موجود است. در محیط‌های خانگی یا کارگاه‌های کوچک که فقط برق تک فاز در دسترس است، نیاز به استفاده از دستگاه‌های خاص برای تبدیل برق تک فاز به سه فاز وجود دارد.
- طول عمر بالا: به دلیل ساختار ساده و مقاومت در برابر بارهای سنگین، این موتورها معمولاً عمر طولانی دارند و نیاز به تعمیرات کمتری دارند.
- کاهش ارتعاشات: الکتروموتورهای سه فاز نسبت به الکتروموتورهای تک فاز ارتعاشات کمتری به دلیل میدان مغناطیسی یکنواخت، تولید می‌کنند.
- هزینه بالا: الکتروموتور سه فاز به دلیل طراحی و نصب پیچیده‌تر نسبت به الکتروموتور تک فاز، گرانتر هستند.
جداول مربوطه
استفاده از جداول زیر می‌تواند به سازمان‌دهی اطلاعات و آسان شدن درک مطالب و مقایسه آنها کمک کند، همچنین پیشنهاد می‌کنیم که جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله تفاوت الکتروموتور تک فاز و سه فاز مراجعه کنید:
مشخصات فنی الکتروموتور سه فاز
| ویژگی | مقدار/شرح |
|---|---|
| نوع جریان ورودی | AC سه فاز |
| ولتاژ ورودی | معمولاً 220 و یا 380 ولت |
| فرکانس | 50 هرتز یا 60 هرتز |
| تعداد قطب‌ها | 2، 4، 6 یا بیشتر |
| توان خروجی | از چند وات تا چند مگاوات (بسته به موتور) |
| راندمان | 85% تا 96% |
| گشتاور شروع | بالا (تا 200% گشتاور نامی) |
| نوع روتور | روتور قفس سنجابی (Squirrel Cage) یا روتور سیم پیچی |
کاربردهای مختلف الکتروموتور سه فاز در صنایع مختلف
| صنعت | کاربرد معمول | نوع موتور سه فاز مناسب |
|---|---|---|
| صنعت خودروسازی | دستگاه‌های تولید و مونتاژ، ماشین‌آلات پرس | موتورهای القایی سه فاز |
| صنعت معدن | پمپ‌ها، دستگاه‌های جابجایی مواد، کمپرسورها | موتورهای القایی، موتورهای سنکرون |
| صنعت نفت و گاز | پمپ‌ها، کمپرسورها، دستگاه‌های حفاری | موتورهای القایی، موتورهای سنکرون |
| صنعت فولاد | کوره‌ها، ماشین‌آلات برش، نوارهای نقاله | موتورهای سنکرون، موتورهای القایی |
| صنعت تولید انرژی | ژنراتورها، توربین‌ها، پمپ‌ها | موتورهای سنکرون، موتورهای القایی |
| صنعت آب و فاضلاب | پمپ‌های آب، سیستم‌های تصفیه | موتورهای القایی سه فاز |
مقایسه انواع الکتروموتور سه فاز (القایی، سنکرون، و …)
| نوع موتور | اصول عملکرد | مزایا | معایب | کاربردهای رایج |
|---|---|---|---|---|
| موتور القایی سه فاز | تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی توسط میدان مغناطیسی دوار | کارایی بالا، هزینه کم، نصب ساده | نیاز به گشتاور راه‌اندازی بالا | پمپ‌ها، فن‌ها، ماشین‌آلات تولیدی |
| موتور سنکرون سه فاز | حرکت روتور همگام با میدان مغناطیسی استاتور | سرعت ثابت، کارکرد دقیق | نیاز به راه‌اندازی پیچیده، گشتاور کم در راه‌اندازی | توربین‌ها، ژنراتورها |
| موتور با روتور سیم پیچی سه فاز | مشابه موتور القایی، ولی روتور سیم پیچی دارد | گشتاور بالا، قابلیت راه‌اندازی تحت بار | پیچیدگی بیشتر، هزینه بالا | ماشین‌آلات سنگین |
در نتیجه
الکتروموتور سه فاز با ویژگی‌هایی که دارد مانند عملکرد پایدار، گشتاور بالا، راندمان عالی و طول عمر بالا، یکی از بهترین و متداولترین گزینه‌ها برای استفاده در صنایع مختلف می‌باشند. به طور کلی این نوع الکتروموتور در کاربردهای صنعتی سنگین که نیاز به انرژی کافی دارند، بسیار کاربردی هستند.
انواع الکتروموتور سه فاز در مجموعه شیبا صنعت با بهترین قیمت و کیفیت عالی نسبت به الکتروموتورهای مشابه خود در بازار موجود است. برای آشنایی بیشتر با اینکه الکتروموتور چیست؟ مقاله مربوطه را بخوانید.
بنابراین متقاضیان محترم در صورتیکه نیاز به راهنمای خرید الکتروموتور مناسب تجهیزات خود داشتند، می‌توانند با کارشناسان مجموعه تماس حاصل بفرمایند و یا با مراجعه به وبسایت شیبا صنعت، انواع محصولات را مشاهده و خصوصیات آنها را با هم مقایسه کنید.
