روش های تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز
آموزش روش های تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز – شیبا صنعت
الکتروموتور سه فاز یکی از پرکاربردترین انواع الکتروموتور است که دارای مدلهای مختلفی می‌باشد. انواع الکتروموتور سه فاز در صنایع مختلف کاربردهای متنوعی دارد. یکی از مهمترین مراحل مهم و ضروری جهت عیب یابی الکتروموتور، تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز است.زیرا بهتر است مشکلات الکتروموتور قبل از بروز هرگونه آسیب جدی مشخص شود.
در نتیجه، باید الکتروموتور سه فاز را از لحاظ مکانیکی و الکتریکی بررسی کرد. به طور کلی اگر الکتروموتور، بیش از حد تحت بار قرار بگیرد و یا سیم ییچی آنها دچار مشکل یا اتصال شود، احتمال سوختن سیم پیچی‌شان افزایش می‌یابد و موتور الکتریکی آسیب می‌بیند. در این مطلب سعی کردیم که علاوه بر تست مکانیکی، با 4 روش تست الکتریکی الکتروموتور آشنا شویم.
نکته مهم در بررسی سلامت الکتروموتور این است که حتماً همه تستها توسط افرادی که دارای تخصص و دانش فنی در این زمینه برق هستند، انجام شود، زیرا در صورت بروز هرگونه مشکل ممکن است کل تجهیزات آسیب ببیند و پروژه کاری مختل شود و در نهایت خسارت مالی زیادی را به بار بیاورد.
تست سلامت الکتروموتور سه فاز از لحاظ مکانیکی
برای تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز، لازم است قبل از هر کاری، ابتدا وضعیت فیزیکی الکتروموتور که شامل شفت، فن خنک کننده، بدنه و همینطور روتور و استاتور از لحاظ سالم بودن چک شود. برای اطمینان از سلامت الکتروموتور از لحاظ مکانیکی، مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:
- برق را از الکتروموتور جدا کنید.
- شفت الکتروموتور را با دست بچرخانید. چرخش راحت و نرم آن نشان دهنده سلامت یاتاقان و بلبرینگ های الکتروموتور است، و اگر شفت درست نچرخید ممکن است یاتاقان یا بلبرینگ‌ها خراب و یا شکسته باشند.
- در این مرحله بدنه الکتروموتور از لحاظ ظاهری چک شود تا علائم ترک‌خوردگی، سوختگی و یا خوردگی نداشته باشد.
- حتماً باید شفت الکتروموتور را از نظر علائم سایش، ترک خوردگی و یا آسیب‌دیدگی بررسی کرد.
- در پایان، محفظه فن خنک‌کننده و پروانه‌های فن باید بررسی شود. جهت اطمینان بیشتر پیچ‌های اتصال محفظه فن به بدنه را باز کرده و پره‌های آن را از نظر ترک‌خوردگی و یا هر آسیب دیگری بررسی کنید.
4 روش تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز
بعد از اینکه الکتروموتور مورد نظر را از لحاظ فیزیکی و مکانیکی بررسی کردیم و از سلامت آن مطمئن شدیم، نوبت به تست سلامت الکتروموتور از لحاظ الکتریکی در اصل تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز می‌رسد. در اینجا 4 روش متداول تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز را توضیح می‌دهیم.
1- تست اتصال بدنه الکتروموتور سه فاز
یکی از آزمایشهای مهم برای تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز و سلامت الکتروموتور، تست اتصال بدنه الکتروموتور به زمین یا همان تست اتصال به زمین است. برای انجام این تست باید با استفاده از مولتی متر، مقاومت بین بدنه الکتروموتور و زمین را اندازه گیری کنید. عدم اتصال صحیح سیم ارت باعث ایجاد قوس الکتریکی و آسیب دیدن الکتروموتور می‌شود و حتی ممکن است موجب برق‌گرفتگی شود.
برای انجام صحیح این تست، مراحل زیر را دنبال کنید:
- مولتی متر خود را روی اهم تنظیم کنید.
- یکی از پراب‌های مولتی متر را به نقطه ارت متصل کنید. نقطه ارت معمولاً در گوشه‌ای از ترمینال الکتروموتور قرار دارد و با سه خط زیر هم مشخص شده است.
- پراب دیگر مولتی متر را به ترتیب به هر یک از 6 ترمینال الکتروموتور متصل کنید. در صورت اتصال صحیح سیم ارت، مولتی متر باید حالت OFF را نشان دهد.
2- تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز با استفاده از اهم متر دیجیتال
یکی دیگر از راههای تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز، استفاده از اهم متر است. همانطور که می‌دانیم یک الکتروموتور سه فاز دارای شش ترمینال در جعبه اتصالات است که در واقع مربوط به سه سیم پیچ موتور الکتریکی است. از مشکلاتی که ممکن است برای سیم پیچی الکتروموتور سه فاز پیش بیاید، موارد زیر هستند که اغلب با یک
- ممکن است یکی از سیم پیچ‌ها قطع شده باشد که در اینصورت مقاومت سیم پیچ نامحدود یا بی نهایت نشان داده می‌شود.
- سیم پیچ دچار اتصال کوتاه شده باشد که در این حالت مقاومت سیم پیچ صفر یا کمتر از مقدار معمول آن است.
- سیم پیچ نشتی بدنه یا زمین دارد که جریان نشتی از یک سیم پیچ به زمین یا به بدنه الکتروموتور رخ داده است.
- تعداد دو یا سه عدد از سیم پیچ‌ها به یکدیگر اتصال کوتاه شده اند که در این حالت جریان نشتی از یک سیم پیچ به سیم پیچ دیگر ایجاد می‌شود.
تمامی این مشکلات گفته شده در بالا را می‌توان با یک اهم متر ساده عیب یابی کرد.
برای تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز با استفاده از اهم متر دیجیتال، باید به ترتیب مراحل زیر را انجام دهیم:
- از قطع بودن جریان برق در الکتروموتور اطمینان کسب نمایید.
- اتصالات خارجی موتور را از ترمینالها جدا کنید.
- در این بخش، مولتی‌متر باید روی اهم تنظیم شود.
- کلاف های موتور به طور معمول با حروف W، U، V در سربندی الکتروموتور سه فاز مشخص می‌شوند. یک سیم مولتی متر را به یکی از پایانه های موتور متصل کرده و سر دیگر آن را به دیگر جهت کلاف وصل نمایید. این فرایند باید برای پایانه های مختلف موتور تکرار شود تا هنگامی که اتصال تمام کلاف ها با یکدیگر چک شده باشند.
- میزان مشاهده شده برای هر کلاف را ثبت کرده و در آخر با یکدیگر مقایسه نمایید. نکته مهم در این مرحله آن است که مقدار مقاومت نشان داده شده برای همه کلاف ها باید در یک محدوده بوده و دارای نوسان زیادی به نسبت هم نباشند.
- مولتی مترها اغلب دارای تست بازر و یا بوق می‌باشند. در صورتی که مولتی متر در حالت بازر قرار گیرد، زمانی که پراب‌ها به دو سر یک کلاف سالم متصل شوند، دستگاه بوق می زند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که سیم پیچ به طور کامل سالم باشد و قطعی نداشته باشد.
3- تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز از طریق آمپرگیری موتور
یکی دیگر از روشهای تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز، آمپر گیری موتور یا تست آمپر است. تست آمپر مقدار جریان الکتریکی الکتروموتور را در حالت روشن و در شرایط بار کامل اندازه گیری می‌کند، که این مقدار جریان الکتریکی به صورت متداول در پلاک موتور درج شده است، که تفاوت با این مقدار نشانه وجود مشکل در الکتروموتور است.
برای انجام این آزمایش، باید کلمپ آمپرمتر را دور یکی از کابل‌های فاز ورودی الکتروموتور قرار داده و میزان آمپر جریان الکتریکی را ثبت کنید. توجه داشته باشید که در شرایط خاص مانند استفاده در نوارهای نقاله که وزن محصول روی تسمه قرار دارد، بار موتور از حالت عادی بیشتر خواهد بود. بنابراین، تست آمپر باید در شرایط عادی الکتروموتور سه فاز انجام شود.
توجه داشته باشید که تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز به طور کلی بسیار حائز اهمیت است و باید توسط افراد متخصص در حوزه برق انجام شود.
4- تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز و عایق با دستگاه میگر
یک روش دقیق دیگر برای تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز و عایق آن، استفاده از میگر (Megger) است. میگر دستگاهی است که برای سنجش مقاومت عایق و همینطور هدایت هادی کابل‌ها و سیم‌پیچ‌ها استفاده می‌شود. همانطور که می‌دانیم الکتروموتورها در شرایط محیطی مختلف کار می‌کنند و ممکن است در معرض گرد و غبار، رطوبت، چربی، سرما و گرمای زیاد قرار بگیرند و احتمال خراب شدن عایق آنها وجود دارد.
مستهلک شدن عایق، باعث نشت جریان و اتلاف انرژی می‌شود و اگر عایق خراب شود احتمال اتصال کوتاه سیم‌پیچ‌ها و سوختن الکتروموتور هم به شدت افزایش می‌یابد. نحوه تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز با میگر طبق فرآیند زیر انجام می‌شود:
- دستگاه را روی حالت اهم قرار دهید.
- مقاومت بین دو سر هر کلاف را اندازه‌گیری کنید. این عدد باید حداکثر در حد چند اهم باشد.
- مقاومت بین دو سر کلاف‌های دیگر باید در محدوده صدها مگا اهم باشد.
اما برای تست سلامت عایق سیم‌پیچ‌ها:
- در قسمت ولتاژ، عدد دستگاه را روی 500 ولت تنظیم می‌کنیم.
- برای تست اتصال بدنه، یک سر میگر را به بدنه موتور و سر دیگر آن را به سرهای مختلف هر کلاف وصل می‌کنیم.
- با فشردن دکمه TEST دستگاه و در صورت سلامت عایق‌بندی از بدنه، عدد به دست آمده بایستی در ابعاد مگا اهم باشد.
- برای تست عایق‌بندی بین سیم‌پیچ‌ها، یک سر سیم را به سر یک کلاف و سر دیگر سیم را به سر یک کلاف دیگر وصل می‌کنیم.
- در اینجا هم با فشردن دکمه TEST دستگاه و در صورت سلامت عایق‌بندی از بدنه، عدد به دست آمده بایستی در ابعاد مگا اهم باشد.
- در صورتی که دو سر سیم دستگاه را به دو سر یک کلاف متصل کنیم، عدد 0 نشان داده می‌شود.
جمع‌بندی
بررسی و تست سیم پیچی الکتروموتور سه فاز یکی از مهمترین مواردی است که برای تعمیر و نگهداری الکتروموتور لازم است. با توجه به این مطلب بازبینی مداوم و نگهداری دوره ای الکتروموتور و تشخیص مشکلات آن و تعمیر به موقع و سریع موتور الکتریکی، باعث جلوگیری از هزینه های جانبی و آسیب بیشتر به تجهیزات می‌شود.
با تشخیص سریع و به موقع مشکلات الکتروموتور، می‌توانیم از مختل شدن پروژه و بروز هزینه های اضافی جلوگیری کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره در زمینه خرید انواع الکتروموتور تک فاز و سه فاز با کارشناسان شیبا صنعت از طریق راههای ارتباطی تماس حاصل بفرمایید.
منبع: برق نیوز
