مجله شیبا صنعت

جستجو برای : خانه >> مجله شیبا صنعت >> نقد و بررسی >> گیربکس صنعتی چیست؟ | انواع و کاربرد آن

گیربکس صنعتی چیست؟ | انواع و کاربرد آن

گیربکس صنعتی چیست

گیربکس صنعتی چیست؟

همانطور که می‌دانیم امروزه الکتروموتورها نقش مهمی را در زندگی ما انسان‌ها چه در حوزه صنعت و چه در بخش خانگی ایفا می کند. اما الکتروموتورها معمولاً سرعت چرخش بالا و قدرت پایینی دارند. این خاصیت موتورهای الکتریکی می تواند در خیلی از موارد نیازهای مصرف کننده را رفع نماید ولی در برخی از کاربردها، ممکن است قدرت بالاتر و سرعت چرخش پایین تری مورد نیاز باشد.
در این مواقع موتورهای الکتریکی معمولی کاربرد ندارد و باید قدرت و سرعت چرخش آنها را به نحوی تنظیم نمود. بهترین راه برای افزایش قدرت و کاهش سرعت چرخش موتورهای الکتریکی، استفاده از گیربکس می باشد.  انواع گیربکس صنعتی برای مصارف متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله در صنایع دفاعی، غذایی، شیمیایی، مس، فولاد، سیمان، نفت، گاز، پتروشیمی، کاشی و سرامیک و غیره. همچنین از گیربکس‌های صنعتی در آسانسورها، جرثقیل، قرقره‌ها و اهرم‌ها نیز استفاده می‌شود.

تقسیم بندی گیربکس صنعتی بر اساس عوامل مختلف

گیربکس‌های صنعتی را بر اساس پارامترهای مختلفی تقسیم‌بندی می‌کنند. قابل ذکر است که گیربکس های صنعتی، بر اساس نوع نیاز مصرف‌کننده و کاربری آنها به ‌دو صورت جدا و یا به صورت کوپل شده با الکتروموتور (الکتروگیربکس یا موتور گیربکس‌دار) تولید و عرضه می‌شوند.

انتخاب انواع گیربکس صنعتی با توجه به نوع کاربرد آن، پس از انجام محاسباتی دقیق توسط کارشناسان صورت می‌گیرد. درواقع نسبت تبدیل، قدرت خروجی، نوع تبدیل و موارد دیگر که مورد نیاز است باید محاسبه و بررسی شده و سپس گیربکس مناسب انتخاب شود. مهمترین تقسیم‌بندی‌ گیربکس‌های صنعتی عبارتند از:

تقسیم‌بندی بر اساس نوع عملکرد

  • گیربکس‌های کاهنده
  • گیربکس‌های فزاینده

گیربکس‌های کاهنده

این نوع گیربکس‌ها معمولا بین محرک و متحرک (موتور و جسم متحرک) قرار گرفته و گشتاور مورد نیاز را تولید می‌کنند. نکته مهم اینکه، گیربکس‌های کاهنده همان‌طور که اسم‌شان مشخص است، سرعت دور موتور را کاهش داده و گشتاور خروجی را افزایش می‌دهند. در واقع نسبت کاهش دور و افزایش گشتاور در آن ها به صورت معکوس است. یعنی هرچه سرعت دور موتور کاهش پیدا می‌کند، میزان گشتاور افزایش می‌یابد. گیربکس‌های هلیکال، گیربکس‌های آویز، گیربکس‌های کراینویل پینیون از انواع گیربکس‌های کاهنده هستند.

گیربکس‌های فزاینده

این نوع گیربکس‌ها عملکردی کاملا عکس گیربکس‌های کاهنده دارند و در صنایع بزرگ مانند صنایع پالایشگاهی که به سرعت دور موتور بیشتری نیاز است، مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از گیربکس‌های خورشیدی از انواع گیربکس فزاینده هستند.

تقسیم‌بندی بر اساس نوع چرخ‌دنده

  • گیربکس حلزونی
  • گیربکس هلیکال یا شافت مستقیم
  • گیربکس روسی (قورباغه ای و کتابی)
  • گیربکس خورشیدی
  • گیربکس آویز یا شافت موازی
  • گیربکس کرانویل پینیون یا 90 درجه
  • گیربکس دور متغیر

تقسیم‌بندی بر اساس نسبت تبدیل و میزان گشتاور

  • گیربکس دو محور
  • گیربکس سه محور
  • گیربکس چهار محور

اجزای گیربکس صنعتی

گیربکس صنعتی شامل قطعاتی همچون پوسته، آب بندها، چرخ‌دنده های ابتدایی، انتهایی و واسط، محورهای ورودی و خروجی، بیرینگ ها و در نمونه های خاص تر شامل یاتاقان بندی خروجی و سیستم گردش روغن می‌باشند.

از مهمترین اجزای گیربکس صنعتی، چرخ‌دنده ها هستند، در واقع چرخ‌دنده‌ها قطعاتی هستند که برای انتقال یا تغییر جهت نیرو بین دو محور به کار می‌روند. روی محیط چرخ‌دنده، دندانه‌هایی با فاصله مساوی ایجاد شده است. این دندانه‌ها پس از درگیر شدن با دندانه‌های چرخ دنده مجاور، نیرو را بین یکدیگر منتقل می‌کنند. چرخ‌دنده‌ها (Gears)‌ را می‌توان به صورت‌های مختلف دسته‌بندی کرد.

انواع چرخ‌دنده در گیربکس های صنعتی عبارتند از:

  • چرخ‌دنده هلیکال یا ساده
  • چرخ‌دنده مارپیچ
  • چرخ‌دنده مخروطی
  • چرخ‌دنده حلزونی
  • چرخ‌دنده شانه ای

نحوه انتخاب گیربکس صنعتی

پارامترهای مهمی در انتخاب گیربکس صنعتی نقش دارند، که مهمترین آنها عبارتند از گشتاور و یا توان مورد نیاز ، نسبت تبدیل مناسب و بار محوری و شعاعی روی شفت خروجی. علاوه بر این فاکتور ها، طریقه نصب، ابعاد و جانمایی، ساعات کاری در طول روز و غیره، عوامل دیگری هستند که در انتخاب گیربکس های صنعتی می توانند حائز اهمیت باشند.

مزایا و معایب گیربکس صنعتی

مزایای گیربکس صنعتی

گیربکس صنعتی با وجود شفت ورودی، قابلیت کوپل شدن بوسیله چرخ زنجیر، پولی و تسمه، با انواع الکتروموتور و هیدروموتور را دارا است، همچنین در برخی از گیربکس‌های صنعتی قابلیت اتصال الکتروموتور کمکی هم وجود دارد، و همچنین از مزایای استفاده از گیربکس صنعتی می توان به دوام، استحکام بالا و قابلیت استفاده در کارهای سنگین اشاره نمود.

معایب گیربکس صنعتی و عوامل ایجاد آن

  1. صدای غیر عادی در گیربکس می تواند ناشی از مقدار کم روغن، خرابی خار و یا جای خار، وجود جرم خارجی، شل بودن با تراز نبودن محل نصب، ایراد در بیرینگ و چرخ‌دنده ها باشد.
  2. لرزش غیر عادی در گیربکس می‌تواند ناشی از شل بودن اتصالات و کوپلینگ، شل بودن محل نصب گیربکس، وجود جرم خارجی و آسیب دیدگی بیرینگ و توان کم الکتروموتور باشد.
  3. دمای بالای گیربکس در صورت کم بودن مقدار و یا غلظت روغن گیربکس و یا توان بالای الکتروموتور اتفاق می‌افتد.
  4. نشت روغن در گیربکس نیز ناشی از میزان زیاد روغن، شل بودن یا خرابی درپوش و همچنین خرابی آب بندها می باشد.

نحوه نصب و عملکرد گیربکس صنعتی

همانطور که می‌دانیم گیربکس های صنعتی به منظور کاهش دور و افزایش گشتاور در صنایع مختلف استفاده می‌شود. برای مکان‌هایی که نیاز به گشتاور بالا است از گیربکس صنعتی استفاده می‌شود که دارای تحمل گشتاور بالا و دورهای پایینی می‌باشند.

گیربکس صنعتی در قسمت ورودی و خروجی دارای شفت بوده و جهت نصب به الکتروموتور و تجهیز باید روی شاسی نصب شوند. هنگام نصب گیربکس صنعتی باید توجه نمود که برای نصب پولی و تسمه و یا چرخ و زنجیر و یا کوپلینگ باید محورهای شفت کاملا موازی و با فاصله مناسب قرار بگیرند، همچنین بعد از نصب باید غلظت و میزان روغن گیربکس بررسی شده شده و دمای گیربکس هنگام کار کنترل شود.

 انواع گیربکس صنعتی

گیربکس حلزونی (Worm Gearbox)

گیربکس حلزونی نوعی چرخ‌دنده صنعتی است که از یک ماردون مارپیچی که با یک چرخ‌دنده درگیر است، تشکیل شده و یکی از قدیمی ترین انواع گیربکس است. چرخ‌دنده گیربکس حلزونی در مقایسه با گیربکس معمولی دارای دندانه‌های کمی زاویه دار و خمیده است. این گیربکس حرکت چرخشی ورودی را 90 درجه تغییر جهت می‌دهد. شافت مارپیچ از جنس فولاد و دنده از جنس برنج است.
گیربکس‌های حلزونی در سایزهای بزرگ و کوچک طراحی و ساخته می‌شوند و می‌توان از این مدل گیربکس‌ها در فضاهای کوچک نیز استفاده کرد و از پر کاربردترین انواع این گیربکس گیربکس کتابی است. گیربکس‌های حلزونی در اشکال پایه‌دار، فلنج‌دار و هالو شافت با پوسته چدن یا آلومینیوم ساخته می‌شوند.

اجزای گیربکس حلزونی

  • چرخ دنده ها
  • پوسته گیربکس
  • بلبرینگ
  • کاسه نمد

کاربرد گیربکس حلزونی

گیربکس‌های حلزونی با توجه به کاربردی که دارند در ابعاد مختلفی می‌توانند عرضه شوند. این مدل از گیربکس ها بدلیل مزایای زیادی که دارند، استفاده بسیار گسترده ای در صنعت دارند. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد گیربکس‌های حلزونی امکان استفاده از آن‌ها برای دستگاه هایی است که جابه جا می‌شوند.

با توجه به ابعاد کوچک و نصب آسان این گیربکس‌ها امکان جابه جایی و انتقال آن‌ها به سادگی انجام می‌شود. یکی دیگر از کاربری‌های مهم گیربکس‌های حلزونی، امکان راه اندازی گیربکس‌های بزرگتر است. ماردون گیربکس‌های حلزونی معمولا از فولاد سخت کاری شده و سنگ خورده ساخته می‌شود که موجب افزایش استقامت و مقاومت این مدل از گیربکس‌ها در برابر استهلاک می‌شود.

گیربکس‌های حلزونی به واسطه متعامد بودن دو قطعه متحرک شان و همچنین ساختار زاویه نصب دندانه‌ها دارای کاربری گسترده ای در بالابرها و آسانسورها است. از جمله ویژگی‌های دیگر گیربکس‌های حلزونی امکان نصب آن‌ها در شش حالت مختلف است. این موضوع موجب استفاده از این گیربکس‌ها در خطوط انتقال در صنایع کاشی و سرامیک می‌شود.

گیربکس هلیکال یا شافت مستقیم (Helical Gearbox)

گیربکس شافت مستقیم یا مارپیچ از جمله گیربکس‌های کاربردی در صنعت است. این گیربکس‌ها دارای دندانه‌هایی زاویه دار یا بدون زاویه است و متناسب با آن می‌توانند انتقال نیرو در جهت‌های مختلف داشته باشند. این مدل از گیربکس‌ها نسبت به گیربکس‌های معمولی دارای نویز کمتری است و همچنین با توجه به سطح تماس بالاتر دندانه‌های آن‌ها ارتعاشات کمتری را ایجاد کرده و بازدهی بالاتری دارند.
موتور گیربکس شفت مستقیم متناسب با توانایی گیربکس برای انتقال نیرو نصب می‌شود. بازدهی بالا و انتقال گشتاور مناسب از جمله خصوصیات موتور گیربکس مارپیچ است. دندانه‌های این مدل از گیربکس‌ها حالت ساده ندارند. بزرگترین مزیت استفاده از گیربکس شفت مستقیم نسبت به گیربکس‌های معمولی این است که این مدل از گیربکس‌ها نیروی محوری تولید نمی کنند.
نیروی محوری بر اثر حرکت لغزشی دندانه‌ها روی یکدیگر به وجود می‌آید. همچنین نیروی عرضی بر روی شفت ورودی گیربکس وارد شده که متناسب با اجزای داخلی گیربکس به سمت شفت خروجی هدایت می‌شود. این نیروها می‌تواند میزان گشتاور خروجی از گیربکس را به شکل قابل توجهی محدود کند تا اجزای گیربکس دچار خرابی و استهلاک نشوند.
موتور گیربکس شفت مستقیم باید دارای قدرت بالا، بازدهی مناسب و سرعت چرخش بهینه باشند. توان و سرعت چرخش ورودی به گیربکس باید به شکل مناسبی کنترل شود تا از محدوده‌های تعیین شده برای گیربکس عبور نکند. همچنین ضرایب اطمینانی بالا باید در قسمت ورودی گیربکس در نظر گرفته شود تا در صورت افزایش ناگهانی گشتاور یا سرعت، گیربکس به شکل خودکار قفل شود.

اجزای گیربکس شافت مستقیم

  • الکتروموتور
  • دری واسطه
  • پوسته گیربکس
  • دنده سرشافتی
  • دنده هلیکال
  • پیچ تغذیه واسکازین
  • شافت خروجی
  • پیچ تخلیه واسکازین
  • دنده مارپیج
  • شافت دنده

کاربرد گیربکس‌ هلیکال یا گیربکس شافت مستقیم

گیربكس هلیكال (گیربکس شافت مستقیم) یكی از پر كاربردترین‌ها در صنایع مختلف است. گیربكس هلیكال فلنج دار برای موارد عمود نصب مانند میكسرها و نوع پایه دار بیشتر در خطوط انتقال مواد مورد استفاده قرار می‌گیرند. همانطور که گفتیم این نوع گیربکس‌ها که شافت مستقیم و هم‌محور نیز نامیده می‌شوند، از تعدادی چرخ‌دنده با ساختار مارپیچ تشکیل شده‌اند.

کاربرد این نوع گیربکس در صنایع مختلف به‌دلیل ابعاد کوچک‌تر و بازده خوب بسیار گسترده است. گیربکس هلیکال با کاهش میزان سرعت دورهای موتور، گشتاور خروجی را بالا می‌برد. به‌دلیل نوع طراحی چرخ‌دنده این نوع گیربکس (مارپیچ بودن و سطح نرم و خمیده آن‌ها) میزان صدایی که این نوع گیربکس تولید می‌کند بسیار کمتر از انواع دیگر است.

اگر به‌جای چرخ‌دنده مارپیچ از چرخ‌دنده صاف استفاده می‌شد، میزان صدای تولیدی گیربکس چندبرابر بود. گیربکس‌های هلیکال خود به سه دسته مورب و مخروطی و درون خطی تقسیم می‌شود. این نوع گیربکس برای کاربردهای سنگین مانند معادن، بالابر‌های ساختمانی، نقل و انتقال و ساخت مخازن به‌کار می‌رود.

 گیربکس روسی (قورباغه ای و کتابی)

گیربکس روسی را بر اساس شکل ظاهری به دو دسته گیربکس قورباغه ای و کتابی تقسیم بندی می‌کنند. این گیربکس در دسته گیربکس هلیکال هم قرار می‌گیرد. گیربکس روسی که به آن گیربکس شتری نیز گفته می‌شود، گشتاور نسبتا زیادی را تولید می‌کند که همین مسئله باعث می‌شود تا گشتاور خروجی نیز بسیار زیاد باشد.

یکی از ویژگی های این گیربکس، داشتن ساز و کار متنوع جهت کم کردن سرعت و افزایش گشتاور است. این نوع گیربکس، چند محوره است که با تبدیل توان ورودی به گشتاور خروجی سبب انتقال نیرو می شود. این گیربکس مانند سایر گیربکس های صنعتی در تیپ های مختلف برای استفاده در صنایع مختلف و بر اساس گشتاور خروجی مورد نیاز کاربر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گیربکس صنعتی روسی را با نام Pm می شناسند که در تیپ های PM250 و PM350 و PM400 و PM500 و PM650 و PM850 در بازار عرضه می‌شوند. این نوع گیربکس دارای انواع دو محور، سه محور و چهار محور هستند. همچنین سایز های بزرگ این گیربکس جایگاه بسیار ویژه ای در صنایع گوناگون دارد. توان ورودی بالا، ظرفیت گشتاوری زیاد و تنوع در نسبت تبدیل از ویژگی های با اهمیت این نوع گیربکس می باشد.

گیربکس کتابی دارای چند محور است که در داخل فرآوری می شود. با توجه به کیفیت بالا و کاربرد فراوان در صنایع مختلف استفاده می‌گردد. ظاهر گیربکس روسی کتابی، به صورت مکعب می باشد. و سایر مشخصات فنی آن مانند گیربکس قورباغه ای می ماند.

مزایای گیربکس روسی

مهمترین مزیت گیربکس روسی استفاده از چرخ‌دنده جناغی در آن است. این چرخ‌دنده باعث می‌شود تحمل گشتاور بالا برود و حجم و فضای اشغال شده در آن کاهش پیدا کند. استفاده از چرخ دنده جناغی در گیربکس سبب صفر شدن نیروی محوری شده که انتخاب بیرینگ مورد نیاز را راحت ترک رده و همچنین باعث کاهش قیمت ساخت میگردد. برای جلوگیری از خطای عملکرد، از رولبرینگ استفاده شده است.

می‌توان از گیربکس صنعتی روسی به جای گیربکس حلزونی استفاده کرد. دلیل آن نیز این مساله است که گیربکس حلزونی قیمت بالایی دارد و همچنین عمر کوتاه .

کاربرد گیربکس روسی

  • گیربکس  میکسر
  •  نوار نقاله
  • بلندر
  •  صنایع معدنی
  •  غلتک لاستیک

گیربکس خورشیدی (Planetary Gearbox)

گیربکس خورشیدی شامل یک دنده خورشیدی، دو یا چند دنده هرزگرد سیاره ای و یک دنده رینگی هستند. دنده خورشیدی در مرکز گیربکس واقع شده است و دنده‌های سیاره ای توسط یک پوسته همگی به هم متصل شده اند و بین دنده خورشیدی و دنده رینگی به گونه ای قرار گرفته اند که از یک طرف با دنده خورشیدی و از طرف دیگر با دنده رینگی بطور دائم درگیر بوده و حول محور خود می‌چرخند.
محور‌های هر کدام از دنده‌های خورشیدی و رینگی می‌توانند به عنوان محور ورودی یا خروجی در گیربکس استفاده شوند. گیربکس‌های خورشیدی به طور کلی بسته به میزان کاهش دور، از طبقات مختلف تشکیل می‌شوند. در هر طبقه نسبت‌های دور به طور معین و به صورت مستقل کم می‌شود.

اجزای گیربکس خورشیدی

  • دنده گیربکس سیاره ای: چرخ‌دنده‌ها در سیستم انتقال قدرت شبیه به چرخ‌های موجود در یک سیستم پولی و تسمه هستند. مزیت استفاده از چرخ‌دنده‌ها این است که دنده‌های چرخ‌دنده از لغزش جلوگیری می‌کنند.
  • پینیون: پینیون دنده کوچک وسط گیربکس است که نیروی انتقال داده شده توسط کریر را به خروجی استیج منتقل میکند. استیج گیربکس شامل کریر پینیون رینگیر است.
  • کریر خورشیدی Carrier: کریر یک صفحه است که دنده‌های گیربکس روی آن نشسته و وظیفه چرخاندن دنده‌ها را دارد.
  • دنده رینگی: رینگر در واقع یک رینگ است که سطح داخلی آن دنده خورده شده است. و مانند یک چرخ‌دنده داخلی کار میکند.
  • پوسته گیربکس: دنده‌ها درون آن قرار می‌گیرند و جنس آن معمولا از چدن ریخته گری شده است.

کاربرد گیربکس خورشیدی

گیربکس خورشیدی در هر دو نوع کاهنده و فزاینده ساخته می‌شود. به همین دلیل این نوع گیربکس از انواع گیربکس صنعتی، بیش از باقی مدل‌های آن کاربرد دارد. راندمان بالای گیربکس‌های خورشیدی یا سیاره ای و توانایی ایجاد قدرت بالا در فضایی محدود نیز از دیگر دلایل محبوبیت آن است. کاهش سرعت رولر در پرینتر و ماشین بسته‌بندی محصولات تجدیدپذیر دو نمونه از کاربردهای گیربکس‌های خورشیدی است.

این نوع گیربکس در نسخه‌های تک استیج، چند استیج، پایه‌دار، فلنج‌دار و شافت‌دار تولید می‌شود. همین تنوع باعث شده که امکان استفاده از آن در فضاهای مختلف به‌وجود آمده و کارایی‌اش افزایش یابد. و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند که عبارتند از:

  • صنایع غذایی و کشاورزی
  • صنایع مکانیک و توربین بادی
  • صنایع شیمیایی و صنایع پلاستیک
  • صنایع معدن و صنایع سیمان
  • صنایع بسته بندی
  • صنایع فولاد و مس
  • صنایع آب و فاضلاب
  • حمل و نقل و باربری
  • صنایع شیشه و سرامیک و صنایع چوپ
  • صنایع کاغذ
  • صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
  • رولینگ و نوار نقاله
  • کانوایر و بچینگ

گیربکس آویز یا شافت موازی(Parallel Shaft Gearbox)

گیربکس‌های آویز به دلیل قابلیت چند محور بودن توانایی ایجاد نسبت‌های تبدیل بالایی را دارند که به موازات این مسئله قابلیت ایجاد گشتاورهای بالایی را هم دارند و در مواردی که نیاز به گشتاور‌های بالا و کارکرد به صورت دائم کار است، همانند دستگاه‌های میکسر و یا سیستم‌های محرک خطی در جرثقیل‌های سقفی چند کاره انتخاب بسیار عالی است.

گیربکس‌های آویز همانند گیربکس‌های هلیکال ساختار چرخ دنده هایی با امتداد پروفیل مورب نسبت به امتداد شفت دارند تنها تفاوتشان در این است که دارای ساختار چند محوری به صورت موازی است. همچنین این نوع از جعبه دنده‌ها به دلیل حجم بالایی از روغن به صورت دائمی دارای ظرفیت حرارتی بالایی نسبت به سایر جعبه دنده‌های هلیکال هستند که در این امر خود باعث بالا رفتن عمر کارکرد گیربکس و عدم تخریب زود هنگام دنده‌ها می‌شود.

انواع کاربرد گیربکس آویز

به طور کلی، سه نوع مختلف گیربکس آویز به عنوان انواع گیربکس شناخته می‌شوند که از جمله نام‌های آن‌ها شامل متحدالمرکز، موازی و زاویه راست است که عموما به خاطر شرایط ساختاری که دارند، در محل‌های مختلف وابسته به شرایط، به عنوان مخلوط کننده، سیستم انتقال مواد، گیربکس جرثقیل و گیربکس وینچ سقفی، گیربکس آسیاب، گیربکس نوار نقاله، گیربکس نورد در تصفیه خانه‌های فاضلاب، صنایع شیمیایی، صنایع فولاد و سیمان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

گیربکس کرانویل پینیون (Crown Wheel Pinion Gearbox)

گیربکس کرانویل پینیون یکی از پرکاربردترین انواع گیربکس‌ در صنعت و سیستم‌های انتقال قدرت است. گیربکس‌های کرانویل پینیون برای انتقال قدرت و یا تقسیم قدرت یک نیروی محرکه دوار که از طریق یک زاویه از پیش مشخص شده (این زاویه معمولاً 90 درجه است) در طیف گسترده‌ای از کاربرد‌های صنعتی استفاده می‌شود. نام گیربکس کرانویل پینیون از نام چرخ‌دنده‌های بکار رفته در این گیربکس گرفته شده است.

در گیربکس کرانویل پینیون دو چرخ‌دنده به نام‌های کرانویل و پینیون مورد استفاده قرار گرفته شده است. هر دوی این چرخ‌دنده‌ها دارای شکل مخروطی هستند که از دندانه‌های ساده و یا مخروطی تشکیل شده اند.  نحوه قرارگیری چرخ‌دنده کرانویل و چرخ‌دنده پینیون و درگیری دندانه‌های آنها با یکدیگر به گونه ای است که محور این دو چرخ‌دنده با یکدیگر معمولا زاویه ۹۰ درجه می‌سازد.

در برخی از طراحی‌ها برای موارد خاص که مصرف کننده نیاز دارند این زاویه می‌تواند کمتر و یا بیشتر از 90 درجه باشد. گیربکس کرانویل پینیون یا گیربکس شفت بغل ساختاری شبیه به گیربکس شفت مستقیم دارد با این تفاوت که محور خروجی زاویه 90 درجه با محور ورودی دارد. نسبت تبدیل گیربکس کرانویل پینیون پایین است و عمدتا بصورت تک مرحله ای ساخته می‌شود.

اجزای تشکیل دهنده گیربکس کرانویل پینیون

  • چرخ دنده: اصلی ترین جزء گیربکس است که به شکل ساده، مارپیچ و … است.
  • محور ورودی و خروجی: میله ای فولادی است که چرخ دنده‌ها روی آن نصب می‌شوند. که در دو نوع تو خالی (Hollow) و یا تو پر (Solid) طراحی می‌شوند.
  • پوسته: محفظه ای است که جنس آن معمولا از چدن ریخته گری استفاده می‌شود. پوسته چرخ دنده‌ها و سایر قطعات گیربکس را در خود جا میدهد و از آنها محافظت می‌کند.
  • کاسه نمد: برای نشت روغن داخل پوسته به بیرون و همچنین ورود عوامل محیطی مثل گرد و غبار به داخل پوسته استفاده می‌شود.
  • یاتاقان: برای خنثی کردن بار شعاعی و محوری که به شفت وارد میشود مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولا یاتان‌های گیربکس آویز از نوع غلتشی است.
  • درپوش کنترل روغن و بازبینی: این دریچه برای کنترل و بازبینی شرایط روغن و قطعات داخل پوسته گیربکس استفاده می‌شود.

کاربرد گیربکس کرانویل پینیون

گیربکس‌های کرانویل پینیون دارای کاربردهای متنوعی است. گیربکس‌های کرانویل پینیون به ویژه در شرایطی که نیاز به چرخاندن محور دوران به یک گوشه (۹۰ درجه) باشد، یا مواقعی که چندین دستگاه توسط یک موتور تحریک می‌شوند مناسب است، که این نوع کاربرد غالباً در خطوط اتوماسیون و خطوط تولید کارخانه‌ها یافت می‌شود. نمونه‌هایی از کاربردهای این نوع از گیربکس‌ها عبارتند از:

  • صنعت مس و فولاد
  • صنایع سیمان
  • صنایع کاشی و سرامیک
  • صنایع بسته بندی
  • صنایع تولید روی و سرب
  • صنایع غذایی
  • دستگاه‌های خطوط شستشو
  • صنعت دارو سازی
  • حوضچه‌های ته نشینی در صنایع آب و فاضلاب
  • صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
  • صنایع دریایی
  • نورد، رولینگ، نوار نقاله، سنگ شکن معادن
  • کانوایرهای صنعتی
  • رستوران‌های گردان، شهربازی‌ها و…

گیربکس دور متغیر(Variable speed drive gearbox)

دسته ای از گیربکس‌های صنعتی هستند که قابلیت تغییر دور در آنها از کم به (Variable Speed Drive) به زیاد است. به این دسته از گیربکس‌ها،گیربکس دورمتغیر معرفی شده است. معمولا برای استفاده از گیربکس به یک دور مطلق نیاز داریم مثلا 100 دور که از یک موتور گیربکس معمولی استفاده می‌کنیم.

در حالی که در خیلی از مواقع ما نیاز داریم که یک دور نسبی داشته باشیم مثلا 20 تا 100 دور، که گیربکس ما بچرخد در این موارد پیشنهاد می‌شود که از گیربکس دور متغیر استفاده شود. در سیستم گیربکس دور متغیر شما حتما باید به گیربکس دست رسی داشته باشید و بدون افت توان موتور، دور موتور گیربکس را تعیین کنید.

کاربرد گیربکس دورمتغیر

  • دستگاه‌های بازیافت
  • صنایع تولید قطعات پلاستیکی
  • رنگ رزی‌های نخ و پارچه
  • ماشین‌های نخ ریسی
  • انواع نوار نقاله‌ها و نوارهای خطی حمل کننده مواد و ماشین‌های بسته بندی اتوماتیک
  • کارخانجات تولید نوشابه
  • ماشین‌های سیم پیچی اتوماتیک
  • دستگاه‌های سنگبری

نکاتی در مورد نگهداری از گیربکس های صنعتی

برای نگهداری گیربکس صنعتی باید بازدیدهای منظمی از آن انجام داده و هر گونه مشکل و خرابی جزئی را قبل از خرابی های اساسی رفع نمایید. باید گیربکس صنعتی را همواره روغن کاری کرد و احتمال سایش و شکستگی قطعات آن را کاهش داد. همواره گیربکس را تمیز نگه داشته و اجازه ورود ذرات و آلودگی به داخل گیربکس را ندهید. بر اساس کاتالوگ دستگاه از روغن مناسب برای گیربکس استفاده کنید تا به درستی مانع اصطکاک بین دنده ها شود و شرایط نگهداری از دستگاه را به درستی انجام دهید و منتظر نمانید که دستگاه خراب شود و آن را تعمیر نمایید. همواره به خاطر داشته باشید که نگهداری اصولی ارزان تر از تعمیر تمام می شود.

مفهوم لقی در گیربکس

بک لش (Backlash) یا لقی در گیربکس را می توان به تکان یا ضربه ناشی از فضای خالی، فاصله یا گپ بین دو چرخ دنده درگیر تعریف نمود. در هنگام کاربرد چرخ دنده ها در گیربکس ها باید به این بک لش دقت نمود. بر اساس کاربرد گیربکس، وجود بک لش می تواند مطلوب یا نا مطلوب ارزیابی گردد. می توان فضای لقی بین چرخ دنده ها را با روغن پوشش داد تا علاوه بر خنک کاری قطعات، موجب کاهش اصطکاک بین دندانه ها گردد. انواع بک لش در چرخ دنده ها را می توان به بک لش جانبی، بک لش نرمال، بک لش زاویه ای، بک لش شعاعی و بک لش محوری نام برد.

سخن آخر

گیربکس صنعتی یکی از مهم‌ترین تجهیزات و ماشین آلات صنعتی است که وظیفه انتقال و افزایش و تنظیم قدرت را دارد. در گیربکس صنعتی با افزایش سرعت، گشتاور کاهش و با کاهش سرعت گشتاور افزایش پیدا می‌کند. همینطور گیربکس صنعتی امکان تغییر جهت دوران را دارد.

در واقع گیربکس صنعتی از الکتروموتور انرژی دریافت کرده و بر اساس میزان مورد نیاز سرعت و انرژی را تبدیل و منتقل می‌کند. میزان راندمان در گیربکس صنعتی به توان ورودی و خروجی بستگی دارد.

گیربکس های صنعتی در انواع مختلفی در بازار عرضه می شوند که متناسب با کاربرد و عملکرد و نیاز مورد مصرف باید انتخاب شوند. برای راهنمای خرید گیربکس صنعتی می‌توانید با کارشناسان شیبا صنعت تماس حاصل بفرمایید.

برای هر چه بهتر شدن شیبا صنعت در ارائه خدمات و اطلاعات لطفا دیدگاه و امتیاز خود را وارد کنید.
[آمار کل: 1 میانگین: 5]
نوشته قبلی

الکتروموتور خانگی + کاربرد آن

نوشته بعدی

تعمیر و نگهداری گیربکس صنعتی

سبد خرید
ورود

هنوز حساب کاربری ندارید؟

ایجاد حساب کاربری

تماس تلفنی