کاربرد الکتروموتور در بالابرها

کاربرد الکتروموتور در بالابرها

کاربرد الکتروموتور در بالابرها چیست و چه نوع الکتروموتوری در بالابرها استفاده می شود؟ این سوال  متداولی است که افراد زیادی با آن مواجه می شوند. به طور کلی در صنعت، ابزارها و تجهیزات زیادی مورد استفاده قرار می گیرند. هر کدام از این ابزارها، کاربرد های خاص خود را دارند. بالابرهای ساختمان، از مهمترین ابزارها در صنایع مختلف هستند که می توانند برای انتقال اجسام سنگین به نقاط بالای ساختمان به کار روند.

به طور کلی، الکتروموتور همه انرژی مورد نیاز برای فعالیت انواع بالابر را تامین می کند، که اگر انتخاب الکتروموتور و استفاده از آن درست نباشد، احتمال اینکه بالابر به درستی راه اندازی نشود، وجود خواهد داشت. علاوه بر این، الکتروموتور روی سرعت عملکرد بالابر هم تاثیر گذار خواهد بود. با خرید و استفاده از بهترین مدل های الکتروموتور مخصوص بالابر، شما می توانید به درستی این ابزار را راه اندازی نمایید.

 باید توجه داشت که بالابر های ساختمانی بر اساس توان عملکردی خود از الکتروموتورهای مختلف استفاده می کنند. عدم توجه به این مورد، ممکن است باعث ایجاد هزینه های جانبی شود و یا محصولی را در اختیارتان بگذارد که بازدهی مطلوبی را در خود جای نداده است. برای خرید الکتروموتور مناسب، باید به کاربرد الکتروموتور در بالابرها و پروژه مورد نظر توجه داشت. در برخی از مواقع، بالابر های ساختمانی برای آب گیری از چاه و قرار دادن وسایل مختلف روی ماشین های سنگین مورد استفاده قرار می گیرند.

این نوع از الکتروموتورها، انواع مختلفی بر اساس توان و ظرفیت مورد نیاز کار دارند. مثلاً برای کارهای ساختمانی کوچک یک یا دو طبقه ممکن است ظرفیت هایی پایین تر از 5 اسب بخار نیاز باشد. عضو مهم دیگر بالابرها، گیربکس بالابر ساختمانی است که معمولا تا وزن های 300 کیلوگرم برای اکثر بالابرها یکسان است.

بنا بر کاربری و قدرت مورد نیاز در کارهای ساختمانی، باید از الکتروموتور متناسب با ظرفیت خاص خود استفاده کرد. بالابرهای ساختمانی که امروزه در صنایع ساختمانی به کار گرفته می شوند، معمولا تا 1000 کیلوگرم توانایی جابجایی عمودی وزن را دارند. حال ممکن است این بالابرها از نوع آسانسوری یا از نوع معمولی و برای جابجایی افراد باشند.

بالابر چیست؟

برای بررسی کاربرد الکتروموتور در بالابرها، بهتر است بدانیم بالابر چیست؟ بالابر‌ های ساختمانی یا بالابر کارگاهی تک فاز و سه فاز جز اصلی ترین تجهیزات مورد استفاده در ساخت و ساز ساختمانی می باشند به طوری که عدم وجود آنها یا از کار افتادن ناگهانی آن ها می تواند خساراتی را به بار بیاورد.

وظیفه اصلی یک بالابر انتقال مواد و مصالح و افراد به طبقات بالاتر است به صورت کلی جابجایی مواد و مصالح به صورت عمودی کاری است که بالابر ساختمانی با نیروی تولید شده توسط موتور الکتریکی انجام می دهد.

موارد استفاده از بالابر ساختمانی:

• انتقال و جابجایی بار در طبقات مختلف
• آب گیری از چاه
• بارگذاری روی ماشین های حمل بار

پس به طور کلی این ماشین که در آخرین طبقه ساختمان قرار داده می شود و وظیفه جابجایی بار از نقطه ای از ساختمان به طبقه دیگری از ساختمان را دارد.

الکتروموتور مخصوص بالابر

در دنیای صنعت امروز، مدل های زیادی از انواع بالابر در بازار وجود دارد که همه آنها، برای عملکرد بهینه به الکتروموتور نیاز دارند. الکتروموتورهای مخصوص بالابر به صورت مستقیم روی کارکرد بالابر تاثیر دارند. الکتروموتور ترمزدار بالابر یا موتور الکتریکی ترمزدار مخصوص بالابر، مانند همه الکتروموتورها وسیله ای است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کند.

بنابراین با توجه به اهمیت کاربرد الکتروموتور در بالابرها، برای خرید بهترین الکتروموتور، باید مدلی را انتخاب کرد که برای بالابر بیشترین بازدهی ممکن را به همراه داشته باشد. قطعاً مکانیزم عملکرد یک الکتروموتور می تواند روی کیفیت کار بالابر و سرعت آن به صورت مستقیم تاثیر بگذارد.

مشخصات الکتروموتور بالابر

یکی از مهم ترین مراحل خرید الکتروموتور، بررسی مشخصات آن است. چون با انتخاب مناسب الکتروموتور، می توان تجهیزاتی را تهیه کرد که بیشترین بازدهی را به همراه داشته باشد. این الکتروموتورها می توانند در انواع الکتروموتور تکفاز و سه فاز باشند. همچنین، باید به وزن بالابر هم توجه داشت. برخی از مدل های بالابر برای تحمل 250 کیلو وزن طراحی شده و برخی از مدل ها هم قابلیت تحمل بیش از 1 تن وزن را در دارند.

از جمله دیگر عواملی که در مشخصات الکتروموتور اهمیت زیادی دارد، می توان به برند سازنده، کشور سازنده، جنس پوسته، نوع فلنج، گرید های حفاظتی، ولتاژ ورودی، توان، دور یا چرخش و مشخصات شفت آن اشاره نمود. از دیگر موارد قیمت الکتروموتور بالابر است، که می تواند تحت عوامل و فاکتور های مختلفی کم و زیاد شود. از پارامترهای مهم، توان الکتروموتور و کیفیت ساخت آن است.

الکتروموتور ترمزدار چیست؟

به طور کلی، الکتروموتور ترمزدار در کاربرد الکتروموتور در بالابرها بسیار مهم هستند. الکتروموتور ترمزدار، از یک موتور القایی و دیسک ترمز تشکیل شده است. زمانی که از الکتروموتور‌ استفاده می‌شود، لازم است تا بعد از خاموش شدن‌ آن به صورت کامل بایستند، بنابراین استفاده از ترمز در طراحی و ساخت این نوع موتورهای الکتریکی لازم و ضروری است.
در واقع دلیل توقف آنی الکتروپمپ یا الکتروگیربکس در لحظه استپ کنتاکتور است. در این بین الکتروموتور ترمزدار با خاصیت استاپ و استارت در زمان‌های متفاوت و دلخواه، بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

این نوع از الکتروموتورهای ترمزدار، با نام‌های الکتروموتورهای کلاج‌دار نیز معروف هستند. الکتروموتورهای ترمز‌دار، اگر که در گیربکس به کار رفته باشند، با نام‌های موتور گیربکس ترمزدار در بازار عرضه می‌شوند. بعضی از الکتروموتورها از دو خازن برای تامین قدرت بسیار بالا جهت راه اندازی دستگاه‌های سنگین استفاده می‌کنند که با نام کلاج‌دار نیز شناخته می‌شوند.

ویژگیهای ترمز الکتروموتور‌های ترمزدار

1. ترمز مکانیکی
2.  ترمز به وسیله درایو موتور یا اینورتر
3.  ترمز جریان مستقیم DC
4. ترمز جریان معکوس

ترمز مکانیکی

 ديسک‌های به‌ کار گرفته شده در اين نوع ترمزها، به وسيله لنت و فنر به هم محکم چسبيده‌اند که در لحظه وصل جريان به موتور توسط يک آهن ربای سيم پيچ که به صورت موازی با مدار استاتور قرار دارد، اين اتصال گسسته و باعث آزاد شدن شفت روتور می‌شود.

از اين ترمزها در بالابرها، آسانسورها و تمامی دستگاه‌هایی که نیازمند توقف هستند، استفاده می شود. این دسته از موتور‌ها به صورت الکترومکانيکی عمل می‌کنند. در طراحی و ساخت اين نوع ترمزها، از دو ديسک که يکی ثابت بدون حرکت است و ديگری متصل به شفت اصلی الکتروموتور، استفاده می‌شود.

ترمز به وسیله اینورتر

 اين نوع ترمز، مجهز به ميکروپروسسورهايی در سيستم خود، هستند که می توان به آن برنامه داد و توسط متخصص و کاربر پارامترها و بخش‌های گوناگون، تنظيم و اعمال می‌شود.

ترمز به وسیله اینورتر مطمئن‌ترین، امن‌ترین و استانداردترين نوع ترمز در میان تمامی ترمزهای ثانیه‌ای در الکتروموتورها هستند. در سیستم‌های صنایع گوناگون، گاهی دستگاه‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که باعث راه‌اندازی پله‌ای موتور می‌شود.

ترمز جریان مستقیم DC

 کاربرد این ترمز بدین صورت است که، مدار اتصال ترمز تا چند ثانيه پس از استپ الکتروموتور، همچنان در مدار باقی هست.

 به کار بردن اين نوع ترمز در گيربکس‌های شافت مستقيم برای مصارفی که دستگاه در زير بار بخواهد توقف کند، به هیچ عنوان توصيه نمی‌شود، چون بعد از قطع شدن مدار ترمز، الکتروموتور در اثر فشار بار شروع به حرکت دورانی می‌کند.  استفاده از اين ترمز‌ها فقط و فقط برای توقف ثانیه‌ای، در لحظه ایست می‌باشد.

ترمز جریان معکوس

در موتورهایی که دارای یک فاز هستند، با عوض کردن يکی از دو سر سيم پيچ اصلی، راه انداز امکان پذير خواهد شد. در لحظه قطع موتور بلافاصله کنتاکتور با مدار جهت‌های مختلف وارد مدار شده و نیرويی عکس جهت چرخش به روتور اعمال‌ می‌شود که همین امر باعث توقف روتور می‌شود.

تغيير جهت چرخش در موتور‌های سه فاز با تعويض جای دو فاز از مزایای این ترمزها می باشد. و اگر چناچه، مدت زمان اعمال نيرو بيشتر از زمان توقف شود، الکتروموتور در جهت مخالف شروع به گردش می‌کند.

الکتروموتور ترمزدار سه فاز

 در الکتروموتورهایی که دارای پایه هستند، پایه‌ها با قاب یا همان فریم الکتروموتور، به صورت یکپارچه بوده و به طور جداگانه به فریم متصل نشده‌اند، همین امر باعث محکم بودن و پایداری هرچه بیشتر الکتروموتور می‌شود. این ویژگی در کاربردهایی از الکتروموتورهای ترمزدار که هنگام توقف و حرکت تنش بالایی دارند، اهمیت بسیار بالایی دارد.

 ترمز‌های این الکتروموتورها از جنس مغناطیس بوده، همچنین عملکرد آن‌ها با قطع شدن برق از منبع تغذیه اصلی است که با دقت و سرعت بالایی انجام می گیرد و همین مسئله،  امنیت و سرعت ترمز را  در صورت قطع ناگهانی منبع تغذیه را تضمین می‌نماید. از دیگر مزایای الکتروموتور ترمزدار سه فاز، مهندسی دقیق و مونتاژ ترمز است که باعث دقت بالا و ایمن، قابلیت اطمینان و اعتماد بالا به این الکتروموتورها بخشیده است.

الکتروموتورهای ضد انفجار

این نوع از الکتروموتورها بسیار محکم و عایق بندی شده هستند و اگر در شرایط آتش سوزی قرار بگیرد از اشتعال و انفجار آن جلوگیری می شود. الکتروموتورها یکی از اعضای اصلی و حیاتی برای بالابرها و آسانسورهای کارگاهی به شمار می روند. بنابراین توجه به ایمنی و کارکرد صحیح در الکتروموتور ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

مزایای الکتروموتور ترمزدار

• عملکردی با سرعت بسیار بالای ترمز
•  جعبه ترمینال مشترک و یا جداگانه الکتروموتور و ترمز
•  اینرسی بسیار پایین روتور
• امکان چرخاندن دستی شفت با آلن دارای کلید کلیدی
• امکان نصب وسیله از پایه
• امکان تنظیم طول شافت
• دیسک ترمز در اندازه بسیار بزرگ برای ترمز با گشتاور بالا
•  امکان آزاد کردن ترمز توسط‌ نیروی خارجی
• تنظیم دقیق گشتاور ترمز
• امکان استفاده همراه با اینورتر در همه مدل‌های ابزار تک سرعته یا دو سرعته
• فن خنک‌کننده  (TEFC)
• ابعاد و اندازه‌هایی در حد استاندارد بر اساس IEC
• امکان کار به صورت پیوسته و مداوم
• طراحی کاملا مهندسی شده و دقیق

یکی دیگر از کاربرد الکتروموتور در بالابرها، موتورهای الکتریکی مورد استفاده در بالابرهای ساختمانی هستند. به طور کلی در بالابر های سبک ساختمانی که توانایی حمل بار تا 300 کیلوگرم را دارند، از موتور تک فاز دو خازن کلاچ دار با توان پایین استفاده می شود. اما در انواع قوی تر، موتورهای الکتریکی تکفاز پاسخگو نبوده و نیاز به استفاده از انواع پرقدرت تر الکتروموتور خواهد بود.

در اینجا با بکارگیری موتور بالابر سه فاز ساختمانی، ظرفیتی ایجاد می شود که بالابر بتواند حتی بارهای 1000 کیلوگرمی را در ساختمان بالا و پایین کند. الکتروموتورهای ظرفیت بالا معمولا توانی معادل 10 اسب بخار دارند که برای فعالیت های ساختمانی سنگین نیز پاسخگو خواهد بود.

 انتخاب بالابر ساختمانی بر اساس قدرت مورد نیاز و الکتروموتور هر بالابر صورت می گیرد. در ساخت و سازهای شهری، معمولا از نوع ظرفیت پایین یا نوع ظرفیت متوسط بالابرهای ساختمانی استفاده می شود. به طور کلی، بهترین نوع موتورهای الکتریکی بالابرهای ساختمانی، دسته بندی تکفاز و سه فاز است.

نکته مهم در خرید و استفاده از این بالابرها، سیستم برق محل فعالیت ساختمانی است. اکثر ساختمان های مسکونی و غیرتجاری شهری، دارای سیستم تکفاز هستند بنابراین تنها می توانند از بالابرهای تکفاز استفاده کنند. برق شهری 220 ولتی هیچ محدودیتی برای بالابر تکفاز ایجاد نمی کند.

اما چنین ظرفیت برقی برای موتورهای سه فاز پاسخگو نخواهد بود. از سوی دیگر، شما نمی توانید این مشکل را با بکارگیری موتور برق نیز حل کنید. تنها ساختمان ها و مراکز صنعتی یا مجتمع های مسکونی و… به دلیل دارا بودن سیستم برق سه فاز، می توانند از بالابرهای سه فاز برای جابجایی بار در ساختمان استفاده کنند.

الکتروموتور تکفاز بالابر ساختمانی

این موتورها به طور کلی در صنعت مصارف گسترده و بزرگی ندارند. در اصل در ظرفیت ها و توان های کوچک مورد نیاز دستگاه ها و وسایل مختلف استفاده می شوند. یکی از مهم ترین ویژگی های این موتورهای الکتریکی، مصرف پایین تر آن ها است. الکتروموتور تکفاز استفاده شده در بالابرهای ساختمانی، از ظرفیت های 250 تا 300 کیلوگرم تولید می شوند.

معمولا توان الکتروموتور بالابر تکفاز در محدوده 2 تا 3 اسب بخار است. این موتورها توانایی برطرف کردن نیازهای ساختمانی معمولی شهری را دارند. اما در ارتفاع های بیشتر و برای ساختمان های چند طبقه، معمولا الکتروموتورهای تکفاز پاسخگو نیستند.

الکتروموتور سه فاز بالابر ساختمانی

نوع موتور مورد استفاده در بالابرهای سنگین ساختمانی، الکتروموتور سه فاز است. این موتورها توان بالاتری را برای بالابر ایجاد می کنند. به طور کلی در ارتفاع های غیرمعمول و بلند ساختمان های شهری و صنعتی، به دلیل کافی نبودن الکتروموتورهای تکفاز، از موتورهای سه فاز استفاده می شود.

موتور بالابر ساختمانی سه فاز، معمولا در توان های 4 اسب بخار و بیشتر تولید می شود. ظرفیت موتورهای یادشده معمولا از 300 کیلوگرم شروع می شود که یک ظرفیت پایین به حساب می آید. از این عدد به بالاتر، تنها انواع موتورهای سه فاز در بالابرها استفاده می شوند. زیرا موتورهای تکفاز برای چنین وزن هایی پاسخگو نخواهند بود.

مشخصات الکتروموتور بالابر ساختمانی

• ظرفیت الکتروموتور که معمولا عددی بین 200 تا 1000 کیلوگرم است.
• توان موتور بین 2 تا 10 اسب بخار است و اصلی ترین پارامتر انتخاب الکتروموتور بالابرها است.
• سرعت چرخش یا تعداد دورهای الکتروموتور در واحد زمان که معمولا 1400 یا 3000 دور بر دقیقه است.
• جنس بدنه که در اکثر الکتروموتورهای ایرانی و چینی معمولا چدنی است.
• برق ورودی بر حسب آمپر
• سرعت بالابر بر حسب متر بر دقیقه: در ارتفاع های بلند، سرعت بالابر عاملی مهم در تعیین زمان انجام کارهای ساختمانی است.

کلام آخر

همانطور که گفتیم، کاربرد الکتروموتور در بالابرها بسیار حائز اهمیت است. در واقع الکتروموتور بالابر ابزاری مهم است که می توان آن را در پروژه های مختلفی استفاده کرد. توجه به مشخصات الکتروموتور بالابر هنگام خرید این محصول اهمیت زیادی دارد، چون انتخاب صحیح آن باعث می شود تا عملکرد خوب پروژه تضمین شود و همچنین هزینه های جانبی خرابی دستگاه و اختلال در کار کاهش پیدا کند.

عملکرد الکتروموتور ترمزدار بدین صورت است که با قطع اتصال برق بدون دقیقه‌ای فاصله از حرکت می‌ایستد. استفاده از این نوع الکتروموتور، در اتصالات بسیاری از ماشین‌های صنعتی مانند بالابرهای فروشگاهی، پله‌ برقی‌ها‌ کاربرد‌های فراوانی دارد. در بسیاری از ماشین آلات، قطعات الکتروپمپ و الکتروگیربکس باید بلافاصله پس از قطع یا با دستور سوییچ از حرکت بایستند. در‌ این مواقع اتصال و استفاده از الکتروموتور ترمزدار به عنوان عامل محرک و توقف ضروری است.