عوامل خراب شدن الکتروموتور چه چیزهایی هستند؟
عوامل خراب شدن الکتروموتور – شیبا صنعت
برای بررسی عوامل خراب شدن الکتروموتور بهتر است بدانیم که تمامی الکتروموتورها دارای طول عمر مفید از پیش تعیین شده هستند. ما میدانیم که الکتروموتورها، انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل میکند و باعث به گردش آمدن چرخ صنعت در بسیاری از مصارف صنعتی و خانگی میشود .
به طور کلی طول عمر مفید انواع موتورهای سه فاز و تکفاز بستگی به ساعت کار کردن آنها دارد و صد البته برای نگهداری مناسب از یک الکتروموتور به عوامل دیگری چون نحوه کارکرد و استفاده درست از آنها نیز نیاز است. اما ممکن است دلیل خراب شدن الکتروموتور مربوط به عوامل دیگری باشد.
به همین دلیل باید بدانیم که عوامل مخرب چه هستند و چه کارهایی میتوانیم انجام دهیم تا خراب نشوند. در واقع شناختن عوامل خراب شدن الکتروموتور به ما کمک میکند که از تجهیزات الکتریکی و ماشین آلات خود بهتر استفاده کنیم و مانع از بروز هرگونه آسیب جدی به دستگاه میشود.
در نتیجه از هزینه های جانبی که ممکن است در اثر خراب شدن الکتروموتور برای ما ایجاد شود جلوگیری میکند. در ادامه این مطلب پنج علت اصلی و مهم از عوامل خراب شدن الکتروموتور را بررسی می کنیم و راه حلهای جلوگیری از این آسیب ها و یا برطرف کردن آنها را مطرح میکنیم.
عوامل خراب شدن الکتروموتور، شامل موارد بسیاری می شود ولی پنج دلیل اصلی آن عبارت است از:
- لرزش (Vibrator)
- آلودگی بیش از اندازه (contamination)
- مقاومت پایین (Low Resistance)
- اضافه بار الکتریکی ( Overload )
- گرمای بیش از اندازه ( Over Heating )
1-لرزش یا Vibrator
وجود لرزش در الکتروموتور یکی از عوامل خراب شدن الکتروموتور است. زیرا لرزش زیاد دستگاه را دچار اختلال میکند. دلیل این اتفاق برای زمان هایی است که دستگاه مورد نظر در سطح مناسبی قرار نگرفته است و یا به درستی نصب نشده است به عبارت دیگر سطح موتور الکتریکی تراز نیست. البته دلایل دیگری نیز میتواند منجر به لرزش دستگاه شود. از جمله شل بودن بعضی اجزای الکتروموتور مثل یاتاقان ها، خوردگی در موتور و یا ناترازی اجزای داخلی موتور.
راه حل برطرف کردن آن:
الکتروموتورها باید به صورت منظم و در دوره های مختلف بررسی شوند که موتور صدای ناهنجاری میدهد یا خیر، و یا اینکه موتور روی سطح صاف و مسطحی محکم شده است یا خیر. اگر لرزش همچنان ادامه پیدا میکند باید نشانه های دیگر را از قبیل علایم سایش یا شل بودن یاتاقان ها را بررسی کرد. اگر منبع ارتعاش قابل شناسایی نیست حتماً با یک متخصص تماس بگیرید.
2-آلودگی بیش از اندازه یا contamination
باید مراقب آلودگی الکتروموتور بود چرا که گرد و غبار، خاک و مواد شیمیایی دشمن موتورهای الکتریکی هستند. در واقع دلیل خراب شدن الکتروموتور لزومی ندارد یک موضوع بسیار بزرگ باشد، همین آلودگی های جزئی هم میتواند به راحتی به دستگاه آسیب بزند چون وقتی که عوامل خارجی راه خود را به داخل الکتروموتور پیدا میکنند موجب آسیب رساندن به بلبرینگ و توپ های داخل الکتروموتور میشوند و یا تنظیم آن را مختل میکند.
بنابراین آلودگی یکی از عوامل خراب شدن الکتروموتور است، که بخش خنک کننده دستگاه را نیز مسدود میکند در نتیجه دمای دستگاه افزایش پیدا میکند و یک گرمای زیادی را به وجود میآورد و به موتور اجازه نمیدهد تا دمای داخل خود را تنظیم کند.
راه حل برطرف کردن آن:
جلوگیری از ورود آلودگی به نظر آسان میرسد. محیط کار، ابزارها و وسایل را تا جایی که ممکن است تمیز نگه داری کنید تا شانس ورود مواد آلوده را به داخل موتور کمتر کنید. همینطور از شستشوی الکتروموتور غافل نشوید تا همیشه دستگاه تمیز باشد.
در هنگام ترک محل کار مطمئن باشید که موتور الکتریکی در مسیر حرکت ماشین ها و ابزارآلاتی که که گرد و غبار زیادی تولید میکنند نباشد. به عنوان مثال قرار دادن دستگاه سنگ بری در کنار یک الکتروموتور مناسب نیست.
3-مقاومت پایین یا Low Resistance
از شایع ترین و اصلی ترین عوامل خراب شدن الکتروموتور مربوط به مقاومت کم آن است. چون مقاومت کم باعث خراب شدن عایق سیم پیچ های الکتروموتور میشود. همچنین با بالا رفتن حرارت در داخل سیم و آسیب های فیزیکی که اتفاق میافتد، الکتروموتور شما را از کار میاندازد.
در اصل مقاومت کم در نتیجه تخریب عایق سیم پیچ ها به دلیل شرایطی مانند حرارت خیلی زیاد، خوردگی یا آسیب های فیزیکی اتفاق میافتد. همچنین آسیب دیگری که وارد میکند، کم شدن فاصله هادی ها است و باعث اتصال کوتاه و نشتی میشود که در آخر میتواند از بدترین و سخت ترین دلیل خراب شدن الکتروموتور شما بشود.
راه حل برطرف کردن آن:
باید به طور مرتب عایق های الکتریکی را بررسی کنید و اگر نشانه ای بر از بین رفتن عایق ها یا حتی سایش شدید را متوجه شدید، آن را برطرف کنید و یا سریعاً از متخصصین بخواهید تا آنها را برایتان درست کنند.
4-اضافه بار الکتریکی یا Overload
اور لود یا اضافه بار الکتریکی هنگامی اتفاق میافتد که جریان داخل سیم پیچ الکتروموتور از جریانی که برای آن طراحی شده تا بتواند ایمن و کارامد کار کند بیشتر میشود. برای هر جریانی که در داخل سیم های الکتروموتور وجود دارد، یک طراحی خاص صورت گرفته است تا بتواند ایمن کار کند.
اما ممکن است گاهی با افزایش اضافه بار الکتریکی به الکتروموتور فشار بیش از اندازه وارد شود. یکی از عوامل خراب شدن الکتروموتور اضافه بار است، که علتش این است که، ولتاژ ورودی بسیار کم جریان پیدا میکند.
در همین حال موتور سعی میکند با تلاش بر گشتاور خود، جریان را افزایش دهد. این فشار وارده یک از عوامل خراب شدن الکتروموتور میتواند باشد. همچنین اتصال کوتاه یا حتی ولتاژ بیش از حد نیز میتواند باعث خرابی شود.
راه حل برطرف کردن آن:
برای برطرف کردن این مشکل میتوان با نصب یک محافظ موثر در برابر جریان بیش از حد، جریان اضافه و قطع برق را تشخیص داد و از اضافه بار الکتریکی جلوگیری کرد.
5-گرمای بیش از اندازه یا Over Heating
طبق تحقیق هایی که در رابطه با دلیل خراب شدن الکتروموتورها بدست آورده اند به این نتیجه رسیده اند که، 55 درصد از عوامل خراب شدن الکتروموتور به خاطر به وجود آمدن گرمای بیش از اندازه است. به این خاطر که گرمای بیش از اندازه باعث میشود تا نوسان برق اتفاق بیفتد یا حتی دما را تا 40 درجه سانتی گراد بالا ببرد که می تواند سلامت الکتروموتور را به خطر بیندازد.
برای بهتر متوجه شدن این مسئله مثالی را مطرح میکنیم: فرض کنید که دستگاه شما تا اندازه 10 درجه سانتی گراد گرم شده است، همین امر باعث کاهش 50 درصدی سلامت الکتروموتور و عایق های الکتریکی میشود. اما اگر شما فرد حساسی باشید و حواستان به گرما و دمای موتور باشد، می توانید به سادگی از کاهش طول عمر آن و حتی سوختن ناگهانی، جلوگیری کنید. چون داغ شدن الکتروموتور به آن آسیب میزند.
این امر نشان می دهد که با برطرف کردن یک مورد ساده میتوانیم از نصف شدن عمر عایق ها جلوگیری کرده و از سوختن ناگهانی و پیش بینی نشده الکتروموتور جلوگیری کنیم.
راه حل برطرف کردن آن:
این مسئله خیلی حیاتی است که محیط الکتروموتور را تا جایی که برایمان مقدور است خنک نگاه داریم. اطمینان از اینکه محیط اجرایی الکتروموتور دمای خنک و مناسبی دارد میتواند از سوختن و خرابی الکتروموتور جلوگیری به عمل آورد.
نتیجه گیری
شناختن عوامل خراب شدن الکتروموتور از اهمیت بسیاری برخوردار است چراکه به ما کمک میکند تا از آسیب جدی و احتمالی دستگاه در اثر این عوامل جلوگیری کنیم و همین امر موجب کاهش هزینه های بسیار بالای تعمیر الکتروموتور و حتی تعویض موتور الکتریکی میشود و چه بسا عمر مفید دستگاه بدین طریق افزایش مییابد.
و البته باید بدانید که گاهی درصورت خراب شدن الکتروموتور، تعمیر و تعویض آن تاثیری ندارد و بهتر است که به جای دورانداختن آن، بازیافت الکتروموتور انجام شود، چه بسا کمک بزرگی به اقتصاد و محیط زیست میکند. در رابطه با عوامل خراب شدن الکتروموتور، میتوانید با کارشناسان و متخصصان مربوطه هم مشورت کنید.